9 Mei 1903.
105
He.t tornt spreker voor, dat, wanneer de productie van 3
tot 6 miill'iioen geklommen is, de fabriek niet meer voor uit
breiding vatbaar is. Dat is ook de meening van den direc
teur. Spreker ziet een groot bezwaar tegen eene uitgaaf van
f175 000,voor uitbreiding op dit terrein. Liever zag spre
ker eene fabriek gebauwd op een ander meer geschikt ter
rein, aan vaart en spoor gelegen.
Het zal met de gasfabrieken gaan als met de suikerfabrie
ken. Die met oude materialen hebben voortgewerfct, maak
ten geen winstaiideren, die met hun tijd meegingen, ver
dienden geld. Bij de uitbreiding dient men de wetenschap
te volgen.
Weliswaar moet bij watergasfabrioage een vaste chemicus
aan de fabriek verbonden zijn, doch dat beizwaar kan thans
niet meier gelden, omdat zoodanige deskundige in den per
soon van den adjunct-directeur reeds aan de fabriek werk
zaam is.
Bij steenkoolgasfabrioage wordt de winst voor een groot
deel beheersoht door den verkoop van cokes. In 1902 is hier
van f 11369,31 minder ontvangen dan geraamd was.
(Neemt men verder in aanmerking, dat het ookesverbruik
niet toeneemt, daar dit product door antbraeiet verdrongen
wordt, en dat eene installatie voor waterstofgas de cokes-
pmoducitie met 30% vermindert, dan blijkt daaruit reeds,
we'lk voordeel in zoodanige installatie gelegen is.
Hat watergas is bovendien een gereedstaande reserve.
Men heeft niet die groote kosten aan ovens, zooals thans.
•Nu kost iedere oven aan onderhond f 850,'s jaars. Beeft
men watergas, dam kunnen eenige ovens meer in den winter
ongebruikt blijven en wordt watergas bijgevoegd, als men
gas te kort (komt.
Ook de aanleg voor watergas is aanmerkelijk goedtooper.
Wel is waar is dr. Neurdenlburg geen voorstander van
watergas, doch daartegenover staat, dat de ingenieur-direc
teur te Maastricht, melt wien spreker onlangs een onder
houd had, verklaarde dat hij, bij eventueele uitbreiding,
niet aarzelen zal eene wat ergas - install a.tie voor te stellen,
hetgeen volgens hem in België nagenoeg overal gebeurt.
Bepaalt men zich tot ons eigen land, dan blijkt, dat reeds
