14 Juli 1906.
197
„in Arnhem, Groningen en Loosduinen, en hebben de patroons
„in de bouwvakken hier ter stede niet onlangs besloten het
„loon op 18 cent per uur te brengen tegen 1 September a.s.
„Het komt mij voor, dat de heeren weinig op de hoogte zijn
„van de werkmanstoestanden in het gezinhet is absoluut be-
wezen, dat, sinds de loonen gestegen zijn, de werkman zich
„moreel verheft en het drankmisbruik afneemt. Gaat naar de
„café's hier ter stede, ze worstelen voor een groot deel om hun
bestaan.
„Wat den 8-uurs-werktijd betreft, te Zutphen op de gasfa
briek zijn proeven genomen om met 3 ploegen een 8-uurs-
werkdag te werken en dit geschiedde tot groote tevredenheid;
,,de ploeg, welke des Zondags te 6 uur moest opkomen, daar-
„van viel niets bijzonders te constateeren.
„De heer Joseph Cuypers te Amsterdam schrijft, dat het
.stelsel van minimum-loon en maximum-arbeidsduur een gun-
„stigen invloed heeft uitgeoefend, enz.
„Maar nu het leven
„Volgens den staat, gegeven door de kamer van arbeid, zijn
„hier de loonen het laagst en dat is zoo, een enkele uitzonde
ring er buiten gelaten.
„Wat is nu het gevolg daarvan De beste werklui verlaten
„de gemeente om elders voor bijna het dubbele loon te gaan
„werken, en onbekwame werklui van buiten vervullen die
„opengevallen plaatsen (voor minder loon).
„De ziel, de kern der werkliedenklasse, verdwijnt en het-
„geen men er voor in de plaats krijgt, woont in eene andere
„gemeente.
„Het productiegehalte wordt minder, de gemeente-inkomsten
„worden minder en het moreele gehalte der werklieden wordt
„er niet op verbeterd.
„Nu geeft de gemeente volgens verslag 1904 aan den tim
merman en metselaar 16 cent per uur, maakt 9,60 per week,
„en wat moet daarvan gedaan worden, weet U dat
„Ik zal dit, en bij ondervinding, eens even opgeven en aan
„U de moraal laten, 9,60, zonder heilige dagen of ziekten
„te rekenen. Neemt aan een gezin van zes personen, ouders
„en vier kinderen.
