262
22 September 1906.
wordt opgegeven. Bij de straatverlichting, die hier toch
reeds nagenoeg zooveel gas verslindt als in de zooveel grootere
gemeenten Leiden en Dordrecht, moet dan nog die 16076 M3.
gerekend worden.
Maar al wordt dat nu afgetrokken, dan blijft er toch nog een
verlies van 8,4''/o over en ik kan er mij niet mede vereenigen,
mijnheer de voorzittter, om dat alleen maar te betreuren en
niet al het mogelijke te doen om dat voortdurend veriies te
keer te gaan.
Wat dat verlies beteekent, blijkt uit enkele cijfers, die ik ge
trokken heb uit de jaarverslagen van de Bredasche gasfabriek.
Van 1890 tot 1905, d.i. over 16 jaren, is als verlies gecon
stateerd 4 887 101 Ms. d.i. a 0,03 (alleen aan kolenverbruik)
f 146613,—, of gemiddeld per jaar 9163,—.
Ik geef toe, mijnheer de voorzitter, dat dit verlies wel nimmer
geheel zal zijn te reduceeren, maar toch staat het bij mij vast,
dat het heel wat te verminderen is.
Om daartoe te komen, moet het echter in de eerste plaats
erkend worden als een fout en dan niet gezocht naar fabrieken,
die nog ongunstiger werken, maar het voorbeeld genomen aan
die fabrieken, wier resultaat in dit opzicht zoo veel beter is
dan hier. En die voorbeelden, mijnheer de voorzitter, zijn
maar voor het grijpen.
Ik heb hier een tot in alle details uitgewerkte lijst over de
exploitatie van nagenoeg alle fabrieken in Nederland dat
zijn alle officieele cijfers en terwijl hier dan 8,9°/o verlies
is, is dat te Deventer 1,65, te 's Hage 1,75, te Tilburg 1,83.
Nu zeggen burgemeester en wethouders, dat er omstandig
heden zijn kunnen, die daar invloed op uitoefenen en dat men
die in rekening moet brengen om te kunnen vergelijken. Ik
wensch dat te doen met Tilburg-, dat is nog al in de buurten
in vele opzichten in dezelfde conditie als hier.
Oud of nieuw buizennet. Wel, mijnheer de voorzitter, de
fabriek van Tilburg dateert van 1853 en de onze nog 5 jaren later.
De grootste drukking is te Tilburg 60 en hier 55; de kleinste
staat gelijk.
De lengte der buisleiding is te Tilburg 42 985 M. en hier
31 443 M., dus daar nog 1/s grooter dan hier.
Een vochtige bodem. Mijnheer de voorzitter, ik denk, dat
het nergens droger is dan juist in Tilburg en ik ben er zeker
van, dat daar geen buizenleidingen in het water gelegd zijn,
want water is er niet.
