330
24 October 1908.
Nog eene oorzaak is de trek naar de groote steden,
waar wel eens tijdelijk werk wordt aangeboden, waardoor
zich velen uit de landbouwende bevolking laten verlokken,
die daar dan met heele gezinnen blijven wonen en het
getal werkloozen schrikbarend doen toenemen.
Op het platteland is het dan ook met de werkloosheid
beter gesteld.
Nog eene oorzaak voor den algemeenen teruggang der
zaken, zoekt spreker in onze verkeerde handelspolitiek,
die vrijhandel heet, maar onzen handel en industrie zeer
belemmert. Hij is het volkomen eens met degenen, die
bescherming onzer nationale industrie voorstaan. In stede
van tot emigratie te moeten aansporen, zooals thans ge
schiedt, zal men de beste werkkrachten, die nu een goed
heenkomen zoeken naar 't buitenland, in eigen land voor
eigen volkswelvaart dienstig kunnen maken, wanneer onze
nijverheid beschermd wordt.
Spreker citeert uit de rede van den heer Van Citters
in de Tweede Kamer gehouden, welke betoogde, dat veel
werk wat in 't land kan blijven, als 't ware naar 't bui
tenland gedreven wordt Spreker staat lijnrecht tegenover
dr. Van den Brink en diens partij, welke beweert, dat bij
doorvoering van beschermende rechten de levensmiddelen
duurder zullen worden. Hij meent, dat dit niet het geval
zal zijn, waar dit ook niet in het sterk beschermde Duitsch-
land bleek, maar al ware dat zoo, dan zou hij 't nog beter
vinden, dat een arbeider, die ook een behoorlijk werkloon
kan verdienen, iets meer voor zijne levensbehoeften moest
betalen dan dat hij minder zou behoeven te betalen, maar
niets verdienen.
Tot de werkloosheid terugkomende, wijst spreker erop,
dat er al zeer vreemde middelen worden aangeprezen tot
voorkoming daarvan. Hij citeert uit de rede van professor
Treub in de Tweede Kamer gehouden, welke als een
middel aangaf, dat in de thans in bewerking zijnde nieuwe
gemeentewet zou worden opgenomen, dat de gemeenten
het recht zouden krijgen, zoo noodig, eene werkloozenbe-
