2; NOVEMBER 1922.
567
zijn met winst brood te verkoopen onder den prijs, die voor
anderen bezwaarlijk loonend is. Gewijzigde sociale omstandig
heden, veranderde wetgeving kunnen er zeer wel toe leiden,
dat, waar in een vorige periode de z.g. kleine patroons
werden ter zijde gesteld en ten ondergang gebracht door
de grootbedrijven, het omgekeerde het geval wordt. In dien
strijd behooren wij ons geen bemoeiing op te leggen 'door
ons aan een van beide zijden te scharen.
Iets anders is of de gemeentelijke overheid elk middel,
dat in dien strijd gebruikt wordt langs zich heen mag laten
gaan, zoolang de wetgever, op wiens weg het eerder schijnt
te liggen, te dien aanzien geen maatregelen treft.
O.i. moet het dengenen, die door geen overeenkomst of
afspraak tegenover een organisatie of anderszins zich hebben
gebonden, vrij zijn den prijs te stellen zooals zij wenschen.
Is deze economisch niet houdbaar of wordt deze op laag
niveau mogelijk gemaakt doordien wettelijke plichten niet
worden nagekomen, dan zal öf de ondergang van het bedrijf
den lastigen concurrent elimineeren óf de wettelijke sanctie
den overtreder op den juisten weg moeten brengen. Nu
wordt in het onderhavige geval, naar onze meening, zeer
afkeuringswaardig, het georganiseerd zijn gebruikt om den
toevoer van grondstoffen aan sommigen onmogelijk te maken.
Door boycot-bedreiging over het geheele land wordt de
meelhandel geprest bij zijn leveranties sommigen, die niets
anti-sociaals verrichten, wier prijsbepaling ten aanzien van
een der eerste levensmiddelen door velen zeer wordt ge
waardeerd, uit te schakelen.
Het is niet aan ons, doch aan den wetgever om na te
gaan of het recht van vereeniging, het recht van organisatie
in deze richting mag blijven gebruikt en of daaraan geen
perken moeten worden gesteld. Wel kunnen wij een poging
wagen voor het oogenblik het middel te neutraliseeren door
van gemeentewege tegen gelijken prijs als op de vrije markt
wordt betaald, bloem ter beschikking te stellen van hen,
die in de uitoefening van hun bedrijf door gezegd machts-