730
19 DECEMBER 1932.
Zit daar progressie in of niet? Van 0.37 tot 44.7 of
in de verhouding van 1 op 121. Als de één voor een bepaalde
som gelds een dubbeltje betaalt, betaalt de ander daarvoor
121 dubbeltjes! Dat beteekent toch wel wat. Ja, dat beteekent
heel veel: in de eerste plaats voor de menschen, die het be
talen moeten, maar meer nog, durf ik zeggen, voor de maat
schappij in haar geheel. Immers, men mag niet wegcijferen, dat
bij de toename der bevolking noodig zijn meer woningen,
scholen, kerken, fabrieken, meer verkeersmiddelen, uitbrei
ding van de plaatsen, waar de menschen samenwonen, dus
meer straataanleg, meer rioleering, meer verlichting enz. Ook
moet men niet vergeten, dat veel kapitaal in de diverse vormen,
die ik opnoemde, verbruikt wordt en dus vervangen moet
worden, dat straks, als de malaise gaat luwen, machinerieën
en grondstoffen zullen moeten worden aangeschaft. Welnu,
zij die sparen, stellen dat geld beschikbaar, maar als zij niet
hebben kunnen sparen, als dat alles zou zijn uitgedeeld, dan
zou de mogelijkheid om spoedig weer op gang te komen ver
minderd zijn en dan zouden nü een aantal menschen er mis
schien wel wat beter aan toe zijn, maar in de toekomst zouden
zij er ongetwijfeld slechter aan toe zijn; de nood zou blijven.
En als het dan ook mocht gebeuren zooals hier al gebeurd
is dat wij aan een bepaald verlangen meenen niet te kunnen
voldoen, laat men dan bedenken, dat het niet is omdat wij
het den menschen niet gunnen, maar omdat wij het noodig
achten, dat ook de toekomst voor die menschen beter worde
verzekerd en omdat wij den gang daarheen willen bespoe
digen en beveiligen.
Bij het regelen van onze financiën is er nog iets, dat ik wel
gaarne in het oog zoude houden. Dat is dit: dat wij zoo
eenigszins mogelijk uit de handen der Regeering moeten
blijven.
Uit hetgeen in andere plaatsen geschied is, de eischen, die
daar gesteld worden, volgt voor mij de consequentie, dat de
Regeering met harde hand kan ingrijpen, wanneer zij haar
voorwaarden stelt voor te verleenen hulp. Zoo eenigszins
mogelijk en zoo lang mogelijk zou ik dat willen voorkomen
