u,
I
r
370 29 NOVEMBER 1938.
Tot de pion verloren werd gegeven, omdat collectieve vei-
ligheid alleen maar veiligheid van eigen belang beteekende.
Niet wij als kleine staat hebben leiding te geven aan de C
politiek der groote naburen en zeker moeten wij onze zelf- blij]
standigheid niet prijs geven, door ons aan het belang van gan
een \an hen te binden. Dit zou zijn een rechtstreeksche te
oorlogsverklaring tegen een ander en we zouden slechts zoo- fina
lang gehandhaafd blijven als het belang van een van hen loo!
meebracht. Is het voorbeeld van den kort geleden geofferden zjjn
staat reeds vergeten? k inzi
Geen illusies moet ons volk nastreven. Wil men arbeiden geg
aan den vrede van Europa, dan kan men niet beter doen dan buc
te arbeiden aan ons nationaal bewustzijn, opdat de wil tot het
zelfstandig leven in ons] volk vaardig blijve en het bereid zij me<
daarvoor offers te brengen. Ons aan te sluiten bij de onze- wei
kere belangengroep der democratische staten zou zelfmoord E
beteekenen en de democratie niet redden, doch de oorlog var
uitlokken. woi
De collectieve veiligheid, die wij hebben te zoeken, is de vas
collectiviteit van het Nederlandsche volk, dat werkelijk de teei
vrede wil en de tyrannie niet voor niets verdreef. I
Werken aan het nationale bewustzijn van het Nederland- heii
sche volk, onder en door Oranje tot eenheid saamgebonden, mu
onder en door Oranje zonder revolutie tot een democratie voc
gegroeid, is dit geen reëele arbeid voor de voor kort tot ged
Oranje bekeerden? Ik meen van wel, omdat deze arbeid als
tevens arbeid is niet aan de illusie, maar aan een stuk wer- dot
kelijkheid, aan een stuk van de menschheid, dat tenminste late
werkelijk den vrede wil en ook daarom niet mag verloren gen
gaan. Niemands belager en niemands volgeling. wai
U vergeve me deze uitwijding op een gebied, dat in geen
verband staat met het gemeentelijk beleid, dan wellicht ter mei
stimuleering van een onderwijs gericht op het zelfbewustzijn An
van de Nederlanden, waartoe] Breda als bakermat der Oran- 103
jes zooveel gelegenheid biedt. ^lij
Ik' moge eindigen met de bede, dat God onze goede stad nje
zal bewaren en geleiden naar een minder zorgvolle toekomst.
