90
1 MEI 1946.
De heer HEER zegt het volgende
„Mijnheer de Voorzitter
„In de jaren vóór den oorlog waren we, door ons parle
mentaire stelsel en de politieke verhoudingen in het slob
„geraakt.
„De oude politieke partijen trokken steeds hoogere muren
„om zich heen en men was niet bereid er een steen van af te
„breken, tenzij men er z'n tegenstanders mee naar het hoofd
„kon gooien. Voorstellen van politieke tegenstanders wer-
„den verworpen en belachelijk gemaakt, hoe belangrijk deze
„voorstellen soms ook waren, alleen omdat het voorstel
den van politieke tegenstanders waren. Dat was niet alleen
„het geval in het parlement, dat geschiedde ook in de ge
meenteraden. Er was een absoluut gebrek aan waardeering
„voor elkanders standpunt.
„Toen kwam de oorlog. Het Nederlandsche volk onder-
„vond aan den lijve, wat de nationaal socialistische onder
drukking, wat de dictatuur in het algemeen beteekende en
„men was het er over eens, dat de slechtste democratie beter
„is dan de beste dictatuur.
„Het verzet in de oorlogsjaren was niet alleen een gevolg
„van de negatieve gedachte, dat we het verderfelijke nat.-
„soc. moesten breken, maar ook van de positieve wil na de
„oorlog te komen tot een waarlijk nieuw begin in het Ned.
„politieke leven.
„Al is de slechtste democratie beter dan de beste dictatuur,
„dan wil dat nog niet zeggen, dat we genoegen moeten ne
men met de slechtste democratie. Met genoegen herinner ik
„me de prettige vergaderingen die in de oorlogsjaren te Breda
„gehouden werden door het illegale bestuur der S.D.A.P.
„en waarbij katholieken, protestanten, vrijz. dem. aanwezig
„waren en getuigden van hun wil tot samenwerking. Met
„genoegen herinner ik me ook enkele vergaderingen, belegd
„door katholieke jongeren, en daarbij ook s.d. uitgenoodigd
„waren en waar eveneens sterk de wil sprak, dat we moes-
„ten breken met alle verkeerde dingen uit het verleden.
„Overal en in alle lagen van de bevolking leefde dit ver-
Jangen naar een waarlijk nieuw begin.
„Uit dit verlangen is de P. v. d. A. geboren. Protestanten
„kwamen naar de P. v.d. A. niet ondanks het feit, dat ze
,Prot. waren, maar omdat ze Prof. waren. Katholieken kwa-
,men niet naar de P. v.d. A. ondanks hun katholiek zijn,
,maar omdat ze katholiek waren. Zij kwamen, omdat ze er
,van overtuigd waren, dat de beginselen van Rerum Nova-
