X DECEMBER 1947
815
Doch gij zult bijna geen plaats vinden met zulk een verscheidenheid
van industrie, zowel in grootte als in voortbrengselen.
Hoe belangrijk de industrie ook voor Breda is en hoe gaarne het
stadsbestuur deze ook ziet ontwikkelen, het is niet alleen industriestad.
Geeft de industrie de prettige bedrijvigheid en vaart aan Breda, de
aantrekkelijkheid als woonplaats vindt Breda niet in de rokende en
reukende fabrieken, doch in de prachtige omgeving, waar de vreemde
ling gaarne vertoeft.
Gij voelt dat dit naast de industrie bijzondere eisen stelt en bijzon
dere aandacht vraagt, waarbij ik U bijv- wil wijzen op de water
zuivering.
Moet het verkeer in en om de stad aan de groeiende bedrijvigheid
worden aangepast, de intieme en vertrouwde sfeer van de oude vesting
mag toch niet geheel verloren gaan. De zin der historie komt U in
Breda wel bijzonder tegemoet- De oude en zeer beroemde vesting laat
nog overal zijn sporen zien en de militaire traditie dezer oude stad
heeft nieuwe uitdrukking gevonden in de kazernes van alle wapens.
In het naoorlogse militaire jargon vindt U hier alle lettersamenstel
lingen, waarmede legeronderdelen en opleidingen worden aangeduid.
Gaat Breda groot op zijn industrie, het gaat ook trots op de militairen,
die hier zijn gehuisvest en er vertrouwd zijn. Het Kasteel behoef ik U
maar te noemen om de dreiging tot verplaatsen der officiersopleiding
en de voor Breda meest dierbare traditie als probleem te stellen.
Is de omgeving mooi voor vreemdelingen en inwoners, de omgeving
in zijn gevarieerdheid van bos en heide en polderland is evenzeer van
belang en aantrekkelijkheid voor de militaire oefening op elk terrein.
Lopen sommige dezer belangen tegengesteld, deze tegenstrijdigheid
vindt zijn eenheid in de betekenis voor officier, vreemdeling en burger
van het feit, dat Breda stamland is van het regerend vorstenhuis in
Nederland en daaraan in alle delen de herinnering bewaart als een
kostbare en nationale traditie. Niet alleen het kasteel, waar de toe
komstige officier slapend de verbondenheid van Nassau Oranje met het
Nederlandse volk in zich opneemt, is drager van deze traditie, doch
geheel Breda met zijn bossen en zijn bouvignes en zelfs de namen van
sommige polders in de omgeving houden deze traditie levendig.
Gij zult in dit alles moeten doordringen en ermede vertrouwd raken
als eerste burger dezer nijvere stad en als de debatten in de Raad U
mochten vervelen, dan zult gij, zonder dit te hoeven laten merken, in
de ramen van Nicolas in deze zaal als een levend prentenboek de his
torie dezer stad aan Uw ogen kunnen laten voorbijtrekken en daarin
behalve de nationale en militaire en nijvere traditie ook het religieuze
leven, daarmede nauw verbonden zien. Is niet de trots van Breda de
Grote Kerk, die het voorgeslacht bouwde ter ere van God en zijn
heilige Moeder, beheerst deze niet de ganse stad als een eeuwige jubel
en een dankgebed zowel voor protestant als katholiek. En verwondert
U het als gij de sacramente van de Nieuwervaart ziet uitgebeeld, welke
naar Breda werd overgebracht en waardoor de kerk werd verfraaid
met de toren, dat ook deze traditie nieuw leven kreeg in de ziekenhuis
orden, die van hieruit hun zegenrijk werk over Nederland begonnen en
in de stichting van Mgr. Frencken Mariaal en Eucharistisch, welke in
Breda het centrum, vindt van een wijd omspannende sociale en reli
gieuze activiteit.
Gij komt, Burgemeester, in een Brabant-se stad, doch de bijnaam van
„Het Haagje van het Zuiden" duidt op sterke infiltratie van het Noor
den en geeft Breda, die merkwaardige levendigheid en aantrekkelijk
heid en alle gecompliceerdheid, die op alle gebieden merkbaar is.
Op alle gebied vindt gij leven te over. Een culturele Raad tracht het
