25 MEI 1950
179
moet worden, ja dan neen. Ik meen, dat er eenstemmigheid over
bestaat dat dit inderdaad gebeuren moet.
Anders ligt de kwestie wanneer het gaat over dei vraag wat
moet er met het rioolwater, eenmaal verzameld, verder gebeuren.
Het zal de Raad niet verbazen, als ik stel, dat ik het vruchtbare
rioolwater van Breda slechts met bloedend hart naar de Moerdijk
k,an zien verdwijnen en dat ik slechts mee zal werken aan dat
verdwijnen, wanneer de bezwaren tegen landbehandeling onover
komelijk zijn.
Ik moge dan in het kort op de voornaamste bezwaren ingaan.
1. De oppervlakte beschikbaar terrein.
Volgens de ervaringen elders kan zonder bezwaar met 18000
m3 per jaar per H.A. bevloeid worden, hetgeen betekent, dat
wij ook voor de toekomst grond genoeg hebben.
2. Hygiënische bezwaren:
a. reinigings-kwaliteit volgens recente Amerik. en Duitse
publicaties (Keefer 1940 en Imhoff 1941) steekt een goede
landbehandeling in haar resultaten gunstig af tegen biologi-
gische en technische zuivering. Ik zou het toejuichen, wanneer
daarenboven b.v. in Tilburg, bij de Bata te Best e.a. gegevens
zouden kunnen worden verzameld t.a.v. de reinheid van het
effluent der vloeivelden.
b. medische bezwaren: De mogelijkheid kan nog bestaan dat,
ook al is de zuivering goed, er nog infectiegevaren bestaan op
het behandelde land.
Dr. Verhaak heeft mij beloofd de hierover bestaande gegevens
te bestuderen en wellicht wil hij de Raad hierover nadere me
dedelingen doen.
c. ook uit aesthetische overwegingen kan men tegen landbe
handeling bezwaar maken. De slikvelden, bezinkingsbassins
en aanvoersloten zijn geen natuurschoon en evenmin reukvrij.
Daartegenover moge ik stellen, dat de reuk lang niet zo hin
derlijk is dan die van onze dierbare Haven en dat men dezelfde
bezwaren kan hebben tegen de mestvaalt op de boerderij en
het gebruik van gier. Persoonlijk heb ik meer bezwaar tegen
de wijze waarop vaak met gier wordt omgesprongen dan tegen
ordelijke vloeivelden.
d. een hygiënisch bezwaar van belang zou kunnen zijn het in
gevaar brengen van het Waterwingebied ten Z.O. van de
Vrachelse heide.
Het Rijksinstituut voor Drinkwatervoorziening zou dit ge
vaar zo spoedig mogelijk moeten onderzoeken.
Zou bij dit onderzoek gemotiveerd komen vast te staan dat
ernstig rekening zal moeten worden gehouden met infectie-
gevaar voor het drinkwater, dan M. d. V. zullen wij hoe on
gaarne ook van landbehandeling moeten afzien.
Nadat de. gegevens, onder a. en d. genoemd, zijn verkregen, ware
een gemotiveerde beslissing te vragen van de Dienst voor de
Volksgezondheid.
Ik moet er mijn vreugde over uitspreken, dat het treffen van zo
tegenstrijdige belangen als hier, thans op zoveel hoger niveau
heeft plaats gehad dan vroeger wel is geschied.
Het contact, dat ik met de heren Prof. Mom en Dr. Trines bij
de voorbereidende besprekingen mocht hebben, heeft mij de over
tuiging gegeven, dat aan deze zijde thans het vertrouwen groeien
de is, dat wij bij de bevordering van landbehandeling uitgaan van
de premisse, dat wij de boeren geen dienst bewijzen door op hun
