208
14 JUNI 1950
aard (zou) zijn. En orde onderstelt, dat men niet breekt met het
verleden zonder noodzaak. Ordening onderstelt, dat men de doel
matigheid met de schoonheid in een synthese brengt).
Zeker, Breda als geliefde stad leeft niet bij die gratie van de
Haven. Maar als ik mij bv. Bolsward voor de geest haal, verbind
ik daaraan steeds de gedachte aan dat kleine grachtgei bij het stad
huis, dat voor mij tot Bolsward hóórt. Omdat er dat 'grachtje is,
zal ik Bolsward niet) extra bezoeken. En als het gedempt zou zijn,
zou ik het stadje niet voortaan speciaal mijden. Maar verdwijnen
zou een illusie minder voor mij betekenen en steeds zou ik me dan
blijven herinneren, dat dit stadsbeeldje mij ééns blij maakte en me
een gevoel van gieluk gaf. Hetl is een van de talloze impressies ge
weest, die wij in onze jeugd opdoen en waaruit ons persoonlijk
cultuurbezit en cultuurbesef is opgebouwd. En dit geldt ook voor
óns laatste grachtje. Dat is een waarde ervan, die niet in cijfers
van parkerende auto's te meten is. Welke ernstige, zeer ernstige,
beweegredenen zijn er dan wel, om met dit verleden te breken Om
alweer een nieuw lid uit het historische en aesthetische Breda te
amputeren? Ik vermag geen enkel hoogst urgent motief te ont
dekken. Men spreekt over de behoefte aan parkeerterreinen. Ik
mag er even op wijzen, dat men zal moeten kiezen of delen. De
Dempers stellen het voor, alsof van het Havenplein zeker wel iets
gemaakt kan worden door middel van bloemen, een plantsoentje
enz. Maar in een plantsoen kan men niet parkeren. Dus ófwel
maakt men een fraai aangelegd plein (maar dan valt het argument
van de parkeerruimte weg) ofwel men maakt parkeerruimte en
niets meer. Een nieuw autokerkhof in onze fraaie binnenstad, zali
ger gedachtenis, is het gievolg. Maar bovendien: waarom is de
Markendaalseweg niet geschikt als parkeerterrein? En de Oude
Vest? En aan de nieuiw te projecteren ring is straks zonder twijfel
gelegenheid genoeg. Bovendien nog verspreid, wat beter is dan
gecentraliseerd. En waarlijk, ik heb nog nooit gezien, dat dei Mar
kendaalseweg helemaal vol stond. Trouwens maar dit meer
tussen haakjes ik zou de dempers in overweging willen geven,
een der vijvers van het Wilhelminapark te dempen en als parkeer
plaats te doen gebruiken. Zij kunnen dan meteen de singels dicht
werpen en krijgen dan een ringbaan rond het centrum van zulk een
breedte, dat men er autoraces op zal kunnen houden. Waarlijk: als
men zó ingesteld is, bieden stedebouwkundige problemen geen
hoofdbrekens
Vervolgens wil men de Haven dempen om een nieuw marktter
rein te krijgen. Een van de grootste charmes van Breda is echter:
de markt op de Markt. Op dit Bourgonisch plein, waar hoofdkerk
en stadhuis bijeen liggen en waarboven het carillon tingelt, dient
het bonte gedoe van de kraampjes plaats te vinden, wil Breda niet
een element verliezen, dat het tot Breda maakt.
Ten derde wil men de Haven dempen om een verkeersweg te
krijgen. Dit standpunt doet me denken aan den Engelsman, die
niet aan giraffen geloofde. Hoe zijn vrienden hem ook van het be
staan van deze dieren probeerden te overtuigen, hij geloofde er niet
a.an. Tot men hem meenam naar de dierentuin en men hem voor
een giraf wegzette. Daar stond hij tien minuten lang aandachtig
te kijken naar het beest en eindelijk zei hij met besliste stem: „ik
geloof niet in giraffen" In andere woorden: de rijksweg bij
Beek is van de baan. Deskundiger mensen dan wij zien een betere
oplossing. Een nieuw en grandioos verkeersplan, met quadrant en
ringbaan is ontworpen, en kréég in principe onze goedkeuring. In
