6
13 JANUARI 1960
schema in een zeker perspectief naar urgentie en financiële draagkracht,
waarmee men te werk wil gaan.
Het is immers duidelijk dat alle streefobjecten „ergens" in Den Bosch
of Den Haag met elkaar in concurrentie komen te staan, dat men niet
enige tientallen grote miljoenen objecten tegelijkertijd op een laag admi
nistratief, bestuurlijk en financieel gasvlammetje kan laten sudderen, maar
dat men als bestuurder een keuze naar urgentie moet doen, teneinde die
bepaalde te kiezen objecten onder de steekvlam van onze bestuurskracht
en ons financieel vermogen te brengen.
Zeer veel is er reeds in de naoorlogse jaren aan nieuwe grote werken
en accommodaties tot stand gebracht.
Met gerechtvaardigde trots mag gewezen worden op al hetgeen, om
ons nu maar eens tot de jaren na 1950 te beperken, „zo schijnbaar
geruisloos" is tot stand gebracht. Op het gebied van wegen en bruggen:
de totstandkoming van niet minder dan 16 bruggen; de aanleg van 20
grote singels, lanen en straten in de binnenstad en tientallen kilometers
landwegen.
Een geheel, aan het oppervlakkig oog van de voorbijganger onttrokken,
maar daarom niet minder grandioos en een wezenlijk stads- en volks
belang dienende, complete stamriolering met 7 gemalen, kostende vele
miljoenen guldens, Voorts een begin van het hoogspoor met de tunnel-
aanleg aan de Terheijdenstraat als le fase. Ik mag nog eens wijzen op de
schitterende stedebouwkundige ontplooiing en sanering der stad. In
het Heuvelkwartier, Brabantpark en zovele andere plannen zijn het niet
de plannen, maar de stenen die spreken: van een bouwactiviteit variërend
van 12.000.000,.tot 30.000.000,— per jaar. Van een woningproductie
in 9 jaar tijd van 8.l2l nieuwe woningen, waarvan 4.151 woningwet
woningen, van 5 nieuwe kerken, van 300 lokalen voor kleuter-, lager-
en ULO-onderwijs, van een H.T.S., een U.T.S., een meisjeslyceum,
chr. H.B.S. en uitbreidingen van stedelijk gymnasium en rijks H.B.S., van
tal van nieuwe sportcomplexen, speelgelegenheden en speeltuinen, van
een steeds voortschrijdende gezondheidszorg en bejaardenzorg. Ook voor
tal van openbare gebouwen en diensten kwam in de laatste jaren nieuw
bouw gereed of werd deze aangezet, als daar zijn Brandweerkazerne en
Dienst van Sociale Zaken, nieuw B.B.A.-kantoor, uitbreiding telefoon
gebouw etc., een nieuw schakelstation, tientallen nieuwe trafostations,
waarvan één deze middag onze bijzondere aandacht zal hebben, een midden-
drukgasleiding in aanbouw en een nieuw politiebureau.
Het jaar 1959 onderscheidde zich eveneens door een grote bouwactivi
teit en woningproductie: 1094 woningen kwamen gereed, waarvan 797
woningwetwoningen.
Ook in de agrarische en planologische sector zijn belangrijke gebeurte
nissen te vermelden.
Het in 1958 genomen besluit om het tuingebied Noord-Princenhage tot
woongebied te bestemmen, werd door gedeputeerde staten niet goed
gekeurd.
De betekenis van deze prima gronden voor intensieve tuinbouwexploi-
tatie een exploitatie welke ook uit een oogpunt van werkgelegenheid
niet mag worden onderschat werd zo groot geacht, dat met een
blijvend gebruik voor dat doel in het inmiddels herziene uitbreidingsplan
wordt gerekend.
Intensivering van het gebruik zal vooral goed mogelijk zijn als de
directe belanghebbenden zélf initiatieven tot samenwerking en vrijwillige
herverkaveling nemen, waarbij zij op alle mogelijke hulp en medewerking
van de gemeente zullen mogen rekenen.
Rond een snel groeiende stad moeten uiteraard grote agrarische gebieden
voor andere doeleinden worden bestemd. In 1959 werden dan ook op
grote schaal gronden aangekocht; n.l. 103 ha. langs vrijwillige weg; 8 ha.
