180
1 APRIL 1964.
de plichten van dit ambt heeft gedragen, die juist in de meest kri
tieke situaties vooral in de oorlogsdagen mij met goede raad en met
ter daad ter zijde heeft gestaan. Onze gemeenschappelijke endank-
bare gevoelens gaan dan ook uit naar U allen en naar geheel dier
baar Breda maar ook naar de inwoners van de beide vorige gemeen
ten Ubach over Worms en Roermond, waaraan wij zoveel goede er
varingen in onze herinnering bewaren en welker persoonlijke verte
genwoordiging in de aanwezigheid van burgemeester Smeets en ge
meentesecretaris van Ubach over Worms, wethouder Alers, wethou
der Peters en wethouder Janssens van Roermond wij ten zeerste op
prijs stellen.
U wilt mij wel toestaan, dat ik mijn bewondering voor de saamho
righeid en het goede burgerschap van de bevolkingen ook van die
gemeenten en de moeilijke situaties, waarin deze zich juist op zijn
best openbaarden, met enkele herinneringen illustreer.
Een authentiek voorbeeld daarvan leverden de burgers van Ubach
over Worms in de dagen, dat eindeloze colonnes uitgeputte, geha
vende geallieerde soldaten in Duitse krijgsgevangenschap werden
gevoerd en de bevolking niet aarzelde - tegen alle orders in - hen
langs de weg voedsel, drank, sigaretten en zelfs schuil- of vluchtge-
legenheid te verschaffen. Morele steun en kracht ondervonden in die
dagen de ter verantwoording geroepen burgemeesters van de zijde
van de toenmalige, ook oud Bredase burgemeester, Commissaris
van de Koningin Mr. Dr. Van Sonsbeeck, door wiens tussenkomst
ernstige represailles werden voorkomen.
Hij kende de kunst om het geluid van zware laarzen in dikke tapij
ten te doen verstommen zoals U zich nog wel kunt herinneren.
Voorbeeldige burgerzin toonden al degenen, die toen de gemeen
te door de Amerikaanse frontlijn en in een bevrijd gebied en een
Limburgs niemandsland was verdeeld, spontaan gedurende meerdere
maanden onder leiding van het stoere gemeenteraadslid N. Kallen,
voor de voedselvoorziening de veiligheid en de overige primaire
levensvoorwaarden van de hele Limburgse kelderbevolking zorg
droegen.
Medeleven ondervonden de onderduikers die de gemeente herberg
de en de vele kunstenaars die in de huiselijke vriendenkringen ve
len van hun talenten lieten genieten. Een eerste proeve van de her
wonnen vrijheid ondervonden in Limburg de duizenden vaak zieke
en uitgeputte dwangarbeiders die door de Amerikanen naar het dichtst
bijzijnde achterland gestuurd en gerepatrieerd werden. Mede-men
selijkheid toonden de Amerikanen, die desgevraagd hun zware ge
schut met grimmige humor een eindje verplaatsten om geen onno
dige schade aan burgereigendommen te berokkenen of die, alvorens
te vuren, de burgers van Rimburg eerst waarschuwden en gelegen
heid gaven om de pannen van het dak te halen
Amerikanen die zich tot op de huidige dag-middels hun trouwe
