1370
23 NOVEMBER 1971
in een kontinu-proces met een automatisme dat U door vallen en op
staan hebt verworven.
Hopelijk wordt U met dit ene voorbeeld iets duidelijk van de be
langrijke zaken die hier aan de orde zijn-, een doel, informatie over
de resultaten en passende maatregelen. Er is sprake van een terug
koppeling. De stuurman moet het effekt van zijn eigen handelen
waarnemen om passende maatregelen te kunnen nemen.
Stappen we dan over op "besturen", het leiden van een organisatie,
dan komen we tot de bevinding dat een bestuur dient te letten op
de gevolgen van zijn bestuursdaden.
Een bestuur dient zich dus zo wijd mogelijk open te stellen voor
het verkrijgen van informatie, niet in 't minst voor de informatie
omtrent het effekt van zijn eigen maatregelen. Dat alles betreft
niet alleen het instandhouden van een organisatie maar ook de voort
durende verbetering daarvan. Er bestaat altijd een afwijking tussen de
werkelijke toestand en de doelstelling die wordt beoogd. Dat betekent
dat een bestuur niet hoog verheven, onaantastbaar en onfeilbaar kan
en mag zijn. U zult zich afvragen of dit niet zó vanzelfsprekend is,
dat bestuurders dit vanzelf toepassen. Het antwoord is neen anders
zou het gezag, de overheid, niet zo'n krampachtige indruk maken
in onze snel wijzigende maatschappij. Demokratisering, inspraak,
medezeggenschap, staan toch voldoende in de aandacht, zult U mis
schien zeggen. Ja, maar bezien vanuit een verkeerde gezichtshoek
of volkomen verkeerd toegepast. Denkt U maar eens aan het expe
riment met de openbare afdelingsvergadering voor de begroting. Het
is door eerdere sprekers ook al aangehaald.
De hier bedoelde informatie heeft vele facetten: gericht onder
zoek, meedenken van burgers, maar ook van ambtenaren.
Geen enkele organisatie kan zich vandaag veroorloven, de intelli
gentie, ervaring en bereidheid van zijn medewerkers tot aktief mee
denken en meebesturen braak te laten liggen of te onderdrukken. De
reden daarvan is gelegen in de snelheid van de verandering waarmee
wij te maken hebben. Elke maatregel die te_ laat komt is onjuist.
Er dient in elke organisatie voortdurend aandacht te worden be
steed aan een beoordeling van de situatie om passende maatregelen
te kunnen nemen en de organisatie zelf aan te passen.
U zult echter tegenwerpen, dat toch wel het een en ander gebeurd
is op dit gebied. We hebben toch een sociografische dienst, een af
deling planning, een informatiecentrum, kulturele raad enz. Dat is
juist. Dat lijken echter stappen in de goede richting, maar het aller
belangrijkste is de mentaliteit van het bestuur in deze zaken. We
moeten echter konkluderen dat deze in veel gevallen niet de juiste
is. Hoe zit het b. v. met de openbaarheid van ambtelijke stukken,
afdelingsvergaderingen, informatieverlening door ambtenaren aan raads
leden en burgers? Het college moet zich niet beklagen over tijdverlies
als het altijd probeert alle zaken binnenskamers rond te breien! Wat
is nu het doel van het gemeentebestuur? In de beleidsnota vinden wij
dat kernachtig weergegeven: "het welzijn van de burgers". Dat is
mooi gezegd, maar hoe doet men dat dan?
Ik moet dit even illustreren met een belevenis van het afgelopen
weekend. Ik was in een klein kerkdorp van 4000 zielen in het Oosten
van het land. Kortgeleden was daar een gemeenschapsvoorziening tot
stand gekomen met een grote sportzaal, een kantine, een keuken,
een hobbyruimte en drie vergaderzalen. Het is let wel -- een
kerkdorp van 4000 zielen. In de plaats van één Turfschip zou men
