16 AUGUSTUS 1973
717
besluit genomen.
Wij moeten nu besluiten hoe wij deze wet opvolgen. Zuiver theo
retisch hebben wij twee mogelijkheden. De heffing wordt aan het Enwa
opgelegd. Die heffing kan worden doorberekend aan de. burgers of zij kan
worden betaald uit de algemene middelen. Wij hebben alleen een keuze
te maken tussen deze beide mogelijkheden.
De heer Mensen heeft gesproken over aantasting van de gemeentelij
ke autonomie. Hij moet wat dat aangaat de Grondwet maar eens nalezen.
Verder noem ik een uitspraak van een bekend liberaal, die heeft gezegd:
"De ware vrijheid luistert naar de wetten". Vanuit dat oogpunt gezien
hebben wij geen behoefte aan het ordevoorstel.
De heer VAN GAULIL: Over dit onderwerp is in de commissie gespro
ken en ook nu worden verschillende argumenten aangevoerd. Eén punt
wordt echter vergeten; de energievoorziening is in gevaar. Men gaat nu
een onderzoek instellen om middelen te vinden teneinde in de toekomst
in de energiebehoefte te kunnen voorzien. Het gaat er nu om wie de kos
ten van het onderzoek moet dragen. De kosten komen nu terecht bij de
mensen voor wie het onderzoek wordt ingesteld. Er kan geen bezwaar te
gen bestaan dat de energiebedrijven de kosten van het onderzoek dragen.
De heer VON SCHMID: Ik ben geneigd het voorstel van de heer Men
sen te steunen. Hij stelt namelijk niet voor de wet niet uit te voeren, hij
stelt alleen maar voor met de overheid een gesprek aan te knopen om na
te gaan of er geen andere mogelijkheden zijn. Het lijkt mij volkomen de
mocratisch als na het aannemen van een wet op lager niveau argumenten
worden gevonden om materiaal tegen die wet aan te dragen, verzet tegen
die wet aan te tekenen. Ik moet hierbij aantekenen dat ik het bijzonder
gevaarlijk vind als ik van liberale zijde hoor dat vrijheid gehoorzaamt
aan wetten. Ik kan mij voorstellen dat er van een overheid wetten komen
die de vrijheid volkomen ontkrachten. Ik kan mij niet voorstellen dat dit
citaat niet volkomen uit zijn verband is gerukt. Geen enkele liberaal, die
een staatsman kan worden genoemd, kan dit hebben gezegd.
De heer KRAMER; Het is duidelijk dat wij ons bezig moeten houden
met gemeentepolitiek. Wij hebben er geen behoefte aan ons in de lands-
politiek te mengen en wij zijn dan ook tegen het ordevoorstel.
De heer AMERICA: Ik sluit mij graag aan bij het ordevoorstel. Niet
de energievoorziening is in gevaar, maar het welzijn van de mensen in
deze samenleving. Door het voorstel van het college aan te nemen wer
ken wij mee aan een vergroting van dat gevaar. Het lijkt mij wenselijk
dat wij ons ervan bewust worden wat ons boven het hoofd hangt en dit is
een mogelijkheid om ons erop te bezinnen of het democratisch genomen
besluit inderdaad een verstandig besluit is. Als het besluit moet worden
uitgevoerd kunnen wij ons er niet aan onttrekken, maar ieder die eraan
moet meebetalen mag zich hier best eens mee bezig houden. Ik steun het
ordevoorstel dan ook heel graag.
De heer VAN OS; Onze fractie steunt het ordevoorstel heel graag,
al was het alleen maar om een bewustwordingsproces ten aanzien van de
ze kwesties op gang te helpen brengen.
De heer VAN GRAAFEILAND: De motivering van de heer Mensen is
al in de commissie voor de bedrijven aan de orde geweest. De commis
sie heeft daarin geen aanleiding gevonden dit voorstel met een ongunstig
