26 AUGUSTUS 1974
781
digende lichamen, zoals Kamers, provinciale staten en gemeenteraden
laten zien dat niet meer dan 10% van de volksvertegenwoordigers vrou
wen zijn,, Dat betekent dat maar weinig vrouwen zich laten kiezen of
de kans krijgen zich te laten kiezen. In andere lichamen, zoals water
schappen, is het percentage vrouwen vaak nihil. Het enige jaren geleden
verstrekte advies "stem een vrouw" heeft dan ook niet veel succes gehad,
Zo'n advies kan niet veel effect hebben als er maar weinig vrouwen zijn
op wie gestemd kan worden.
Is het voor een vrouw onmogelijk te functioneren in een politiek
bestuur? Ik moet u zeggen dat ik een dergelijk gevoel nu na vier jaar
niet heb overgehouden. Ik heb wel de ervaring dat het politiek functio
neren niet het functioneren als man of als vrouw kan zijn. Men functio
neert als politicus, als een persoon die op grond van politieke opvattin
gen keuzen te maken heeft. Of die keuzen als mannelijk of als vrouwe
lijk kunnen worden aangemerkt, hangt af van het maatschappijbeeld dat
wij van elkaar hebben en van de rol die wij ons daarin toedenken of la
ten toebedelen. Bij de rol van de vrouw wordt nog steeds de nadruk ge
legd op de vrouw als moeder binnen het gezin. Dit beeld blijft hangen
zodra zij zich buiten het gezin durft te bewegen.
Misschien heeft u ook een artikel in het Algemeen Dagblad van
enkele weken geleden gelezen onder een kop die de aandacht trok. Die
kop luidde: "Secretaresse als sexobject en manusje-van-alles", Hetste-
reotype van een secretaresse is daarmee uitgebeeld. Nu is het merkwaar
dig dat ik mij niet kan voorstellen dat er een krante-artikel verschijnt
met als kop: "Raadslid als sexobject en manusje-van-alles". Ook de rol
van een vrouw die aan politiek doet heeft een inhoud, maar die inhoud
gaat meer in de richting van iemand die zich in competitie met mannen
durft te begeven dan van een sexobject. Manusje-van-alles zou nog wel
mogelijk kunnen zijn en dat is nog wel gemakkelijk voor de mannelijke
collega's.
Er is reden stil te staan bij de rol die de secretaresse vervult ook
vanuit het bestuurlijk functioneren. Een artikel in De Stem van enkele
maanden geleden meldt dat de secretarie in Breda de meeste banen biedt
voor mannen. Eigen waarneming deed zulks vermoeden. Bij alle verga
deringen die ik heb meegemaakt heb ik nooit een vrouw ontmoet anders
dan als secretaresse. Ik wil de woorden van de heer Kroon beslist niet be
strijden en ik wil de secretaresses niet te kort doen. De rol van sexobject
laat ik buiten beschouwing want ik ben niet in staat die rol te beoorde
len, maar ik heb toch het gevoel dat de secretaresse wordt beschouwd
als een gemeenschappelijk bezit dat minzaam wordt aangesproken. De
term "onze juffrouw wijst al in die richting. De weinig gevari
eerde positie die de vrouw op de Bredase secretarie inneemt klopt met
de werkelijkheid. Vrijwel al het vrouwelijk personeel wordt gevonden
binnen de rangen van schrijver en adjunct-commies. De enige hoger op
geschoven functionarissen zijn te vinden bij de voorlichting en in het
maatschappelijk werk. Dit past goed in het beeld dat het gemeentebe
stuur heeft van het functioneren van mannen en vrouwen in het ambte
lijk apparaat. De vrouw, aldus zei één uwer in een interview met De
Stem, voelt zich meer aangetrokken tot de dienstverlenende beroepen,
zoals maatschappelijk werkster of secretaresse. Daarmee wordt een ste
reotype in stand gehouden dat berust op een zichzelf waarmakende ver
onderstelling, want: er zijn altijd meer functies die bij een man dan bij
een vrouw passen. Als treffend voorbeeld worden banen bij openbare wer
ken genoemd en zie, bij openbare werken zijn, behalve in de dienstver
lening, geen vrouwen te vinden.
Laten de vrouwen in de politiek of in het gewone werk de kansen
