17 OKTOBER 1974
924
wanneer bepaalde groeperingen zich sterk organiseren. Het publiek zal
moeten beslissen hoe groot de kans is dat die sabotage wordt gerealiseerd.
Niemand kan voor ons uitrekenen wat de risico's zijn. Een ander punt:
wanneer stopzetting van kerncentrales zou leiden -- er zijn echter veel
deskundigen die van mening zijn dat dit absoluut niet het geval zal zijn
-- tot een verminderde werkgelegenheid, zullen wij gezamenlijk moe
ten bepalen of wij dat aanvaardbaar achten. De getallen hieromtrent
zijn evenwel zeer verschillend, zodat ik van mening ben dat dit punt
nauwelijks in discussie mag komen. In ieder geval moet een beslissing
over de mate waarin een eventuele verminderde werkgelegenheid aan
vaardbaar is ook weer niet alleen door deskundigen worden genomen.
Tenslotte: praktisch iedereen is er van overtuigd dat dit niet zal gebeu
ren, maar wanneer onverhoopt een bepaald tekort -- het wordt becij
ferd op hooguit 5 °]o onder bepaalde omstandigheden -- in de energie
voorziening gaat optreden, moeten er energiebesparende maatregelen
worden getroffen. Ook dat is weer een publieke zaak. Wanneer het pu
bliek akkoord gaat met het niet meer steeds kopen van grotere auto s
en wanneer het publiek wil volstaan met stofzuigers, wasmachines,vol
doende elektrische verlichting en centrale verwarming zonder andere
elektrische apparaten te willen, hebben wij de genoemde 5 °]o uitge
spaard.
Dergelijke punten moeten in het parlement in de beschouwingen
worden betrokken en kunnen niet door deskundigen worden opgelost.De-
ze punten kunnen in het parlement alleen tot hun recht komen wanneer
de bevolking ze steeds weer duidelijk kenbaar maakt en zich er van be
wust is dat zij dit moet doen. De gemeenteraad kan hierbij naar ons
gevoel zeer duidelijk als een collectieve vertegenwoordiger van de be
volking optreden. Ik zie natuurlijk ook in dat de politieke partijen in
staat zijn de bestaande onrust aan hun vertegenwoordigers door te geven.
In dit verband wil ik echter wijzen op een enquêtetje dat een half jaar
geleden door de Vereniging voor Milieudefensie onder Kamerleden is
gehouden. Op het ogenblik van onderzoek hadden de Kamerleden reeds
gestemd over de licht-water-kerncentrales in Borssele en Dodewaard en
over de kerncentrale in Kalkar, zodat men zou denken dat zij wisten
waar zij over spraken. Er is aan de fracties van Partij van de Arbeid,
V.V. D. K.V. P.A.R. P. en C. H. U. -- de laatste drie toen nog ge
splitst, ik ben mij er van bewust dat er mogelijkerwijs op dat niveau
eveneens een C. D.A. tot stand moet komen -- alsmede aan alle ande
re fracties bijvoorbeeld gevraagd of zij meenden dat bij normaal gebruik
van een kerncentrale radio-activiteit vrij kwam. Men staat verbaasd als
men ziet dat een groot aantal belangrijke fracties in ons parlement de
ze vraag ontkennend heeft beantwoord en dat andere fracties vraagtekens
bij dit punt zetten, terwijl toch duidelijk door alle deskundigen -- vóór
of tegen "Kalkar" -- wordt aangegeven dat er bij normaal gebruik wêl
radio-activiteit vrij komt, zij het niet erg veel. Een ander voorbeeld:
dumping van radio-actief afval in zee moet naar schatting gedurende
tien generaties plaatsvinden en de vraag werd gesteld of de fracties in
de Kamer wisten of daar absoluut geen radio-activiteit bij vrij zou ko
men. Elke fractie gaf als antwoord dat er inderdaad geen radio-activi
teit bij zou vrijkomen. Ik vraag mij af waar de fracties deze wijsheid
vandaan hebben, want tot nu toe heeft in de Verenigde Staten elke vorm
van opslag van grote hoeveelheden radio-actief afval tot lekkages geleid.
Ik wil het vertrouwen in ons parlement niet gaan verlagen, vooral
niet met een parlementslid in ons midden. Ik vertrouw er volkomen op
dat de betrokkenen werkelijk proberen met alle mogelijkheden die zij
