925
17 OKTOBER 1974
hebben verstandige beslissingen te nemen, In de afgelopen weken is het
mij echter vergaan als vele anderen: men kan zich in dezen nauwelijks
een goed oordeel vormen. Bij het beantwoorden van de vragen aan de
fracties blonk de C. H. U. uit door op alle vragen een onduidelijk ant
woord te geven, gekwalificeerd als een vraagteken; hetzelfde gold voor
enkele andere fracties. Langzamerhand kan ik mij niet aan de indruk
onttrekken dat de Kamerfracties voor een belangrijk deel stemmen op
basis van dingen die zij met de natte vinger in de lucht aanvoelen. Ik
ben bang dat zij van de meest elementaire punten van de kernenergie
onvoldoende op de hoogte zijn en wanneer dit het geval is, is wantrou
wen ten opzichte van parlementsbeslissingen op een lager niveau heel
terecht. Mijns inziens kan de bevolking van Breda daarover haar onrust
uitspreken. Wij kunnen dat ook als leden van de raad doen en niet al
leen als lid van politieke partijen, die overigens gezien deze enquête
heel wat werk zullen hebben. Als wij onze onrust in dezen aan regering
en parlement zouden doorgeven, scharen wij ons in een rij van tenmin
ste veertig andere gemeenten. Wanneer de heren Sandberg en Taks beto
gen dat zij het uitspreken van een dergelijk standpunt door deze gemeen
teraad niet juist vinden, vraag ik mij af of zij die veertig andere gemeen
teraden voor onverstandig houden. Hierbij zij aangetekend dat het hier
hoofdzakelijk V. V, D,/C. D. A. -gemeenteraden betreft: in bijna geen
enkele van deze gemeenteraden is een progressieve meerderheid. Ik neem
aan dat de heren Sandberg en Taks al deze gemeenteraden niet voor on
verstandig houden, maar ik hoor dat graag.
Er zijn nog andere punten die "Kalkar" belangrijk maken. Wan
neer er bijvoorbeeld sprafie is van weigeraars die al dan niet als gewe
tensbezwaarden moeten worden aangemerkt, zouden wij eens moeten
nagaan welke overwegingen de weigeraars hebben en of zij terecht een
beroep doen op gewetensbezwaren. Men kan verscheidene criteria stel
len. Erkenning van gewetensbezwaren vereist dat de actie is gebaseerd
op overwegingen van zedelijke aard en dat men bereid is de gevolgen
van de actie voor eigen rekening te nemen. Voorts mag gewetensbezwaar
nooit voortkomen uit een direct eigen voordeel. Zo zijn er nog andere
criteria. Wij menen dat degenen die op grond van hun overtuiging nale
zing van de geschriften die op dit ogenblik bekend zijn vinden dat zij
de Kalkar-heffing in geweten niet kunnen betalen zeer serieus moeten
worden genomen en dat wij de aanwezigheid van gewetensbezwaren moe
ten erkennen. In welke vorm wij dat doen is een tweede. Wanneer dit
landelijk gebeurt, zoals minister Lubbers kennelijk van plan is, is dat
gunstig, maar ook de gemeenteraad kan als dichtstbijzijnd verantwoor
delijke voor de heffing van 3 "jo deze kwestie proberen te beoordelenen
standpunten overnemen waarvan hij meent dat zij juist zijn.
Thans zal ik enkele specifieke opmerkingen van de verschillende
sprekers behandelen. De heer Van Duijl heeft gezegd dat het C.D.A.
wil reageren op de reacties die ons hebben bereikt; mijn groepering waar
deert dat zeer positief. Ik geloof dat het van groot belang is dat politie
ke partijen en raadsfracties van die politieke partijen -- die overigens
twee min of meer gescheiden begrippen kunnen vormen -- reageren op
onlust bij de bevolking en proberen met de bevolking in contact te ko
men. Wij hebben er begrip voor dat het C.D.A. tijdens een fractiever
gadering die ten dele op "Kalkar" betrekking heeft niet zou kunnen ver
schijnen op een hearing waarop belangrijke groepen van de bevolking
vertegenwoordigd zijn. Desondanks zouden wij het plezierig vinden als
het C.D.A. in een dergelijk geval dan niet één van de fractieleden maar
één van de geïnteresseerde partijleden zou sturen om ter plaatse het C.D.A.-
