21 OKTOBER 1974
932
essentieel dat gewetensbezwaren worden erkend; het is minder essenti
eel hoe die gewetensbezwaren worden erkend. Wij hebben daar een
voorstel over gedaan maar wij zijn ons ervan bewust dat het misschien
maar een voorstel voor korte tijd is omdat minister Lubbers waarschijn
lijk met een regeling zal komen. Wij zijn ons er ook van bewust dat
in dat voorstel op een aantal punten valt af te dingen. In de brief van
het college aan mevrouw Van Gorp is gesteld dat het de gemeente Bre
da 700. 000, -- zou kosten wanneer de gehele gemeente zou gaan
weigeren. Kennelijk veronderstelt het college dat de onrust zo groot
is dat iedereen wel zal weigeren. Bovendien vergeet het college dan dat
het bedrag van 700. 000,-- voor alternatieve energie zou kunnen
worden gebruikt. Nogmaals echter, secundair is voor ons de vraag hoe
de gewetensbezwaren worden erkend. Het belangrijkste voor ons is het
feit dat de gewetensbezwaarden in Breda als zodanig erkend gaan worden.
Dan kan men wel zeggen dat wij op de regeling van minister Lubbers
moeten wachten, maai wij weten allemaal dat hij wat de atoomener
gie betreft toch al "op de wip" zit. zowel in het Parlement als in de
regering. Het is dus heel goed mogelijk dat er een regeling uitkomt
die eigenlijk niet helemaal aan de gewetensbezwaarden tegemoet komt.
Wij willen dat graag voorkomen door als raad druk op de minister uit
te oefenen, zodat hij een juiste regeling voor gewetensbezwaarden maakt.
Samenvattend blijft de federatie van fracties van P. v„ d. A. en
P. P. R. bij het voorstel, zoals zij dat in haar initiatiefvoorstel heeft ge
formuleerd. Wij zijn echter wel bereid te praten over de vorm waarin
gewetensbezwaarden eventueel erkend kunnen worden.
De heer VAN DUIJL: Tn tweede instantie wil ik ingaan op de reac
ties van de heer Welschen naar aanleiding van mijn opmerkingen in
eerste instantie. Als ik in eerste instantie het woord "kretologie" heb
gebruikt was dat zeker niet aan het adres van de heer Welschen bedoeld.
Ik bedoelde daarmee de uitdrukkingen die op diverse pamfletten en
circulaires te lezen waren. Als wij bijvoorbeeld in een circulaire van
de C. P. N. lezen dat "Nederland moet afzien van de deelname aan
Kalkar" vind ik dat vrij onduidelijk gesteld. Wat zijn namelijk de fei
ten? Dit soort pamfletten is misleidend omdat wij weten dat Rusland
het grootste reactorcentrum ter wereld heeft, waar in de afgelopen tien
jaar dertig miljard kilowatt elektriciteit werd opgewekt. Op dit ogen
blik wordt in Rusland het vijfde reactorcentrum gebouwd en als men
voor de aanvang van de vergadering naar de radio heeft geluisterd zal
men hebben vernomen dat door Rusland een kernreactor in Egypte zal
worden gebouwd. Ingaande op een ander pamfletje vind ik het ook on
waarachtig als men ouderavonden voor dit doel misbruikt. Ouderavon
den zijn voor het onderwijs bestemd en zrj mogen niet voor andere
doeleinden worden misbruikt. Ik vind het nog erger dat men kinderen
langs de deuren stuurt, die moeten proberen andere kinderen op inte
kenlijsten te laten tekenen. Ook dat vind ik misleidend om de dood
eenvoudige reden dat men van kinderen van 16 jaar en jonger nauwe
lijks kan verwachten dat zij weten wat kernenergie is.
De heer OOMEN: Ik denk dat het juist erg goed is als kinderen van
16 jaar al beginnen te denken over het meest wezenlijke van onze
maatschappij, namelijk de vraag of wij wel of niet meer energie moe
ten gebruiken.
De heer VAN DUIJL- Ik zou er geen bezwaar tegen hebben als één
en ander vergezeld ging van voldoende informatie, maar dat gebeurt
