12 NOVEMBER 1976 2047
(Avond)
dat even aan te horen. In een progressief streven
naar een allesomvattende opbouw van een netwerk
van op elkaar afgestemde vormingsstructuren rond
de school, getuigt de contourennota van een visie
die de school nog steeds een overmatige en over
dreven taak toekent. Men andere woorden: binnen
het cultuurpolitiek principe van de permanente
educatie en de effectuering daarvan in de praktijk
is de functie van de school nog niet consequent
doordacht. De toekomstige school van de contouren
nota blijft de leerling vangen in een tamelijk
strak gemodelleerde structuur en daartegen heb ik
zeer grote bezwaren. Men kan zich namelijk afvra
gen waarom aan nieuwe modellen zo'n behoefte be
staat als de toekomstige school een veel beschei
dener rol zal gaan spelen, zoals zij sinds de in
trede van het zogenaamde "derde milieu" al doet;
ik denk daarbij vooral aan de massamedia en aan
allerlei verborgen medeopvoeders. De verdere orga
nisatie van systemen van weerkerend leren zoals
moeder—m.a.v.o.'s, v.j.v.-werk, cursuswerk op de
volksuniversiteiten, Teleac en verdere "open
school"-achtige activiteiten, zal de overdreven
schoolfunctie nog meer gaan onderstrepen. Vrij
algemeen wordt tegenwoordig aangenomen dat de
schoolresultaten maar zeer betrekkelijk aan de
school zelf te danken zijn. De omstandigheden zijn
drastisch veranderd sinds de periode aan het eind
van de negentiende eeuw waarin het project van
het volksonderwijs de stoot heeft gegeven tot al
fabetisering van de massa. De school is reeds ge
ruime tijd bezig haar monopolie van overdracht
van kennis en kunde te verliezen en is alleen nog
maar een schakel naar verschillende vormingswegen.
De verwachtingen die de opstellers van de contou
rennota nog steeds hebben van de betekenis van de
school ook al gebruiken zij termen als "funde
rend onderwijs" en "basisonderwijs" zijn daar
om sterk overdreven en eigenlijk conservatief. Zij
leggen een zwaar gewicht op de schouders van leer
krachten, ouders en leerlingen en weliswaar heeft
