1285 23 JUNI 1980
situatie vergelijken met die bij ziekenhuizen en
bij het onderwijs. Ten aanzien van het onderwijs
legt de overheid de overheid bemoeit zich daar
mee zeer nadrukkelijk bepaalde maatstaven van
deugdelijkheid aan, maar deze mogen nooit tot ge
volg hebben dat een school haar eigen identiteit
niet volop kan verwezenlijken. De verwezenlijking
van de eigen identiteit op maatschappelijk gebied
is de groeperingen welke het C.D.A. schragen
sinds jaar en dag lief geweest. Ik verwijs hier
voor bijvoorbeeld naar hetgeen Abraham Kuijper
heeft geschreven, namelijk dat uniformiteit de
vloek van onze samenleving is. Er zijn groepen in
Nederland die op deze terreinen hun eigen identi
teit hebben verwezenlijkt, dit met eigen, vaak
geringe, middelen, met eigen, meestal onbetaalde,
bestuursarbeid en ten bate van hen die men noemt
"de kleine luiden". Het recht op die eigen identi
teit wordt tegenwoordig heel vaak aangevochten,
en men spreekt van de vijfde macht. De ambtenaren
zouden de vierde macht vormen en de vijfde macht
zouden zijn diegenen die zich al deze instanties
op maatschappelijk gebied zouden hebben toegeëi
gend. Daarbij wordt dan nog gesteld dat dit boven
dien niet meer van pas komt, omdat thans de ge
meenschap alles betaalt. Deze argumenten zijn ech
ter fout. Die instituten zijn niet ontstaan uit
de begeerte om te streven naar macht en ook niet
om naar macht te zoekenmaar eenvoudigweg omdat
men op dit terrein een duidelijk ideaal zag in
een tijd waarin de gemeenschap het liet afweten.
In de tweede plaats wijs ik erop dat de belastin
gen worden opgebracht door alle groeperingen. De
angst voor autonomie op maatschappelijk terrein
en voor maximale mogelijkheden om de eigen iden
titeit te verwezenlijken vond ik enigszins terug
in de commissiediscussie. Men vroeg daar: men
neemt toch niet alleen maar christelijke mensen
aan? Zo wil ik het ter wille van de tijd kort
heidshalve maar even vertalen. Heel duidelijk wil
ik vooropstellen dat men dat niet doet, maar wel
