18 APRIL 1985
459
van de politiek. Qua betrokkenheid was je bezig als gemeentesec
retaris of als Bredanaar of nog beter als Bredase gemeentesecre
taris. De handicap van een gemeentesecretaris is dat hij nooit
in het openbaar kan getuigen van zaken waarvoor de politiek
niet te mobiliseren was. Toch was je zo bezig met je werk, met
Breda en met de gemeente, dat je er niet vies van was om te pro
beren in een politieke vriendenkring, de weinige speelruimte
die je had, te benutten. Daarmee kwam je op gevaarlijk
terrein. Naar mij bekend, heb je daar nog nooit een stukje over
geschreven. Maar wie weet. Bij het klimmen van de dienstjaren
wordt ook een bepaalde distantie onafwendbaar. Ook als secreta
ris krijg je teleurstellingen te verwerken en krijg je eelt op
je ziel. Af en toe kon je afstand nemen, trok je aan je baard
en zei dan "ze zoeken het maar uit". Als volgend dilemma wil ik
aandacht besteden aan: invloed op politiek bestuurlijk handelen
of politieke invloed. Je hoeft als gemeentesecretaris de poli
tieke besluitvorming niet passief op je af te laten komen, maar
je kunt politieke beslissngen uitlokken of beïnvloeden. De poli
tieke affiniteiten die Jan van den Dam gehad heeft, zullen door
sommigen negatief uitgelegd worden, maar anderzijds getuigt dit
- naar mijn mening - van iemand die vanuit zijn vak actief be
zig is met de samenleving. Invloed op politiek/bestuurlijk han
delen mag niet, maar toch Ik ben benieuwd wat de archiva
ris te zijner tijd zal schrijven over jou. Als volgend dilemma
wil ik graag eens stilstaan bij het opereren van de gemeentesec
retaris tussen twee vuren: belangen van het apparaat behartigen
en tegelijkertijd de belangen van de politiek erkennen. Als ge
meentesecretaris fungeerde je als adviseur van het college bij
het nemen van maatregelen die niet altijd conform het verwach
tingspatroon van het ambtelijk apparaat waren. Anderzijds fun
geerde je als hoofd van dienst. Jouw stem was de enige die in
het college doorklonk met alle spanning van de dubbelrol die
daar bij komt. Dat jij die dubbelrol serieus hebt genomen,
blijkt uit de gouden speld van de Nederlandse Bond van Gemeente
ambtenaren, waar jij erg trots op bent. Jij hebt je altijd
sterk geëngageerd met het vakbondswerk. Ondanks dit vakbonds
werk ben je mijns inziens nooit tekort geschoten om maatregelen
te nemen voor een betere beheersbaarheid van activiteiten. Te
gen deze achtergrond kom ik tot de conclusie dat je als gemeen
tesecretaris op een waardige manier in het brandpunt gestaan
hebt van college en ambtelijk apparaat. Dit onder invloed van
hoogst merkwaardige haat- liefdeverhoudingen. Dit stelt niet
alleen functionele eisen aan de vakuitoefening, maar stelt ook
karakterologische eisen. Jij bent op jouw manier opgewassen ge
weest tegen die situaties. Graag wil ik je namens de ambtenaren
bedanken voor jouw werk in de afgelopen twintig jaren als secre
taris, waarbij ik graag die waardering wil plaatsen tegen de
achtergrond van de zojuist genoemde dilemma's. Graag wil ik ook
Sonja in deze dank betrekken. Ik herinner me dat je ooit over
haar geschreven hebt als degene die jou een spiegel voorgehou
den heeft. Ik denk dat ze daarmede een duidelijke bijdrage gele
verd heeft aan de zo noodzakelijke afweermechanismen voor een
secretaris. Sonja, bedankt daarvoor. Als resultaat van deze be
spiegelingen is het duidelijk dat voor een gemeentesecretaris
