26 SEPTEMBER 1991
326
richting. In dit verband is bijvoorbeeld van groot belang dat de raad de mogelijkheid
krijgt bij verordening algemene regels te stellen waarmee college en burgemeester
bij de uitoefening van hun medebewindtaken rekening moeten houden. De nieuwe
Gemeentewet brengt overigens geen fundamentele wijzigingen in de structuur van
het gemeentebestuur. Maar als de beperkte mogelijkheden die er zijn op een creatieve
wijze worden gebruikt, kan er naar onze mening sprake zijn van een koerswijziging
die verder reikt dan alleen maar bijsturen, zoals de naamgeving van de nota min
of meer suggereert. De nota sluit af met een aantal suggesties ter verbetering van
het functioneren van het gemeentebestuur al dan niet in samenhang met de nieuwe
Gemeentewet. De vermelde suggesties zijn de onderwerpen - waarover al in grote
trekken tussen de fracties consensus bestond. Wij hebben met voldoening vastgesteld
dat onze wensen op dit gebied voldoende zijn terug te vinden in deel III van de nota.
Over een aantal onderwerpen was geen overeenstemming te bereiken zoals
bijvoorbeeld over de invoering van een gemeentelijk referendum. Het instrument
dat altijd hoog in het vaandel staat bij D66. Ook in liberale kring zijn zo nu en dan
pleidooien in die richtingen te horen. Maar dit bestuurlijke fenomeen heeft nooit
de status van een liberaal programmapunt weten te verwerven. Naar onze opvatting,
dat is zowel de landelijke V.V.D. als de gemeenteraadsfractie hier ter stede, zijn
liberale gemeenteraadsleden ook zonder referendum heel wel in staat zich te
oriënteren over hetgeen er leeft bij de burgerij. De aangekondigde deelnotities zien
wij met grote belangstelling tegemoet.
Mevrouw HEERKENS
Wanneer wij de artikelen in de verschillende bladen lezen over dit onderwerp en
de bevindingen uit onderzoek in verschillende gemeenten over bestuurlijke
vernieuwing, dan komt al gauw de vraag op of het ooit nog goed komt tussen de
burger en de politiek. Met name het onlangs gehouden onderzoek in Almere, waar
de onderzoekers adviseren dat de plaatselijke politieke partijen meer werk maken
van de contacten met burgers, om hun bekendheid te vergroten en het belang van
hun activiteiten te verduidelijken. Zij wijzen erop dat de lokale politici meer inhoud
moeten geven aan de functie van belangenbehartiging en misschien is het zo, dat
door het zich meer en meer richten op de hoofdlijnen van het beleid juist die
makelaarsfunctie van de politiek wat minder gestalte heeft gekregen. Men noemt
dat dan ook politieke vernieuwing naast bestuurlijke vernieuwing, maar het kan niet
het enige aandachtspunt zijn om de betrokkenheid van de burger bij de politiek te
vergroten. Allereerst dient naar onze mening aan een aantal randvoorwaarden voldaan
te zijn, zoals voldoende werkgelegenheid, een voldoende toegankelijk zijn van
onderwijs en culturele voorzieningen. De kansloosheid van grote groepen en dan
specifiek allochtone bevolkingsgroepen: daaraan kan en mag door de politiek niet
worden voorbijgegaan. De overheid zal zelf meer beleidsinitiatieven moeten nemen
en zeker ook het bedrijfsleven hier op moeten aanspreken. Bestuurlijke vernieuwing
staat niet los van andere processen in de samenleving zoals sociale vernieuwing.
Bevorderen van de leefbaarheid van de openbare ruimte vereist een gezamenlijke
aanpak van overheid, maatschappelijke organisaties en individuele burgers. De
overheid mag worden aangesproken op haar zorg voor milieu en leefklimaat, maar
mag er ook vanuit gaan dat die burger behoort deel te nemen aan de vraagstukken
in de samenleving. Daar waar de gemeenschappelijke aanpak is gestart en ik noem
