26 SEPTEMBER 1991
329
partijen om dat vertrouwen te herstellen en daarvoor bestaan helaas geen eenduidige
middelen. We hebben kunnen zien na de tegenvallende gemeenteraadsverkiezingen,
althans daar waar het ging om de opkomst, dat jan en alleman zich hebben gestort
op tal van ideeën, ook op ideeën die volgens mij niets hebben te maken met de lage
opkomst bij gemeenteraadsverkiezingen, zoals bijvoorbeeld, en dit zeg ik in de richting
van de fractie van D66 omdat ze zo vriendelijk lachen, een onderwerp als de gekozen
burgemeester, dat te pas en te onpas bij een lage opkomst te voorschijn wordt
getoverd.
Ik denk dat
De heer DE LEEUW
Bij interruptie, dat kwam van andere partijen ineens uit de hoge hoed, hè?
De VOORZITTER
Ja U vindt dat principieel. U vindt dat al jarenlang, maar daarom is het nog wel een
verkeerd idee in mijn ogen. Ik denk in ieder geval dat die discussie in dat opzicht
op een zuivere wijze moet worden gevoerd. Ik denk overigens ook dat er geen
wondermiddelen bestaan om die relatie tussen kiezer en gekozene te verbeteren.
En het is denk ik, zeker de komende jaren, want die opkomstcijfers vallen niet alleen
in Nederland tegen maar die zie je overal in de Westeuropese democratieën achteruit
gaan, een permanente opgave. Zoals een hoogleraar in de N.R.C. eens enige tijd
geleden opmerkte, heeft het misschien ook wel te maken met ons welvaartsniveau
en geeft dat welvaartsniveau bij sommigen ook het idee dat het meedoen aan de
democratie wat minder urgent is dan het is in tijden van nood of tijden dat er grote
problemen zijn. Wat betreft een aantal opmerkingen over het financiële kader: de
heer De Leeuw heeft nog eens opgemerkt dat zijn fractie liever een andere besteding
had gezien. Ik ga daarop verder niet meer in, omdat we daarover al met elkaar
uitgebreid hebben gesproken. Het is natuurlijk wel zo, ik stel dit heel uitdrukkelijk
ook namens het college, dat U bij de onderhandelingen over het programakkoord
met elkaar de financiële grens van 100.000,- heeft afgesproken. Dat betekent dat
de pot nu op is en dat betekent ook dat aan alle andere deelnotities die nog
verschijnen geen financiële consequenties kunnen vastzitten, tenzij Uw raad daar
zelf aangeeft waar er vervolgens op zou moeten worden bezuinigd. Ik denk dat het
ook goed is om dat ook met elkaar hier vast te stellen, niet alleen om de heer
Römkens een plezier te doen, maar vooral ook om voor onszelf ook een kader te
scheppen voor de toekomstige discussie over de bestuurlijke vernieuwing. Anders
gaan we met elkaar over illusies praten die financieel niet te realiseren zijn. En dan
kost het niet alleen onze tijd, maar dan wekken we ook illusies die we niet kunnen
waarmaken. Wat betreft de nieuwe Gemeentewet, door de heer Taks ten tonele
gevoerd: de nieuwe Gemeentewet is inmiddels door de Eerste Kamer aanvaard. Dat
betekent dus dat die wet over niet al te lange tijd in werking zal gaan treden. Het
is de vraag of die nieuwe Gemeentewet dat monistische karakter, wat langzamerhand
verloren is gegaan volgens de heer Taks, weer terug zal brengen. Dat zal de praktijk
uiteindelijk uitwijzen.
De heer TAKS
Ik heb een belangrijk voorbeeld genoemd.
