28 JANUARI 1993
9
Heeft het resultaat opgeleverd? Ruud, nu echt tot slot, jij was iemand die vrijwel als eerste
commentaar leverde op de uitslagen bij de verkiezingen in je eigen VVD-kamp, of dat nu was
in het clubhuis van NAC, het Congres, het Turfschip, of in Markendaal, dathoorde bij je politieke
beleving en je was er als het ware mee getrouwd en dat heeft je echtgenote Ida zeker ook zo
ervaren. Voor haar hebben we gezorgd voor een bloemetje en voor jou een cadeau van de gehele
raad. De keuze is gevallen op een diplomaten- of zeg maar attachékoffer, er niet van uitgaande
datje zoiets nog niet bezat, maar om de politieke zaken nu wat meer te scheiden van de zaken
waarmee je nu gaat starten. Daarom zul je kunnen begrijpen dat we je dit cadeau geven. Ik zeg
jullie beiden, Ruud en Ida, namens de raad alle goeds toe.
OVERHANDIGING CADEAU EN APPLAUS
Wethouder SANDBERG
Mijnheer de voorzitter, dames en heren, leden van de raad. Het voordeel van na I8V2 jaar afscheid
nemen is, dat niemand van je verwacht datje een terugblik geeft over de volledige periode. Zelfs
het summier aanstippen van hoogte- en dieptepunten zou een opsomming vergen, die weldra tot
verveling aanleiding zou geven. Laat ik mij daarom beperken tot het begin en het eind. Ik startte
onder leiding van Willem Merkx met drie CDA collega's en één VVD collega, John van
Graafeiland. In een meerderheidscollege dus. Ten principale niet mijn voorkeur. Het was een
turbulente tijd. De gemeenteraadsvergadering duurde doorgaans zo'n twee drie avonden voor
het afwerken van één agenda en het kwam voor dat we de eerste avond niet verder kwamen dan
de ingekomen stukken. Orde-debatten, interpellaties, initiatiefvoorstellen en politiek gehakketak
bepaalden de sfeer en holden in feite de bestuurskracht uit. Er waren avonden dat het aantal moties
tot in de 20 liep, we raakte soms de tel kwijt. Mijn portefeuille bestond uit Cultuur en Bedrijven
en ik was en ik bleef vier jaar de "jongste" wethouder, maar aan die laatste kwalificatie werd
in die jaren overigens méér inhoud gegeven dan tegenwoordig. Breda had in 1974 118.001
inwoners. Ieder jaar gingen er overigens zo'n kleine 1.500 vanaf. We hadden in 1974 ook 1.490
uren zonneschij n1087 hu wel ij ken ,190 echtscheid ingen en 3 8184 woningen met een gemiddelde
woningbezetting van 3.09. Er werden 1.168 woningen in dat jaar gebouwd, dat was overigens
een gemiddelde vanaf 1965 met als absolute topper 1970 toen er 1.466 werden gebouwd. De
VVD haalde in dat jaar 20,7 van de stemmen, het CDA zakte van 47,9 naar 34,7 de PvdA
steeg van 14,6% naar 32,4% en D66 duikelde van 10,2% naar 2,1%. De geregistreerde
mannelijke arbeidsreserve in het Gewest Breda bedroeg 2.014, dat was 5,5 Het Gewest bestond
op dat moment uit Breda, Chaam, Nieuw Ginneken, Prinsenbeek, Terheijden en Teteringen.
Van de vrouwen werden alleen diegenen die werkten geregistreerd; dat waren er 14.075. Wat
we wel bijhielden in die periode was dat 7.686 daarvan gehuwd waren en 6.389 ongehuwd. De
gemeente had 1.943 personeelsleden in dienst, waarvan 20,7% vrouwen. De meeste zaken zijn
drastisch veranderd. Zelfs het aantal uren zonneschijn! De bedrijvenportefeuillebestaat niet meer,
Brandweer, afvalverzameling, Slachthuis, Energie- en Waterbedijf. Het was bijvoorbeeld afzien
met de toenmalige wijkverwarming. Ik herinner mij dat ik 's nachts werd opgebeld, "wethouder
mijn verwarming ruist zo", waarop ik antwoordde, "ik kom direct, maar wat zal ik meenemen,
mijn hamer of mijn nijptang"Veel tijd ging eveneens zitten in de introductie van een nieuwe
huisvuilophaalmethode, de introductie van de plastic zak. Bij Cultuur was het ook geen botertje
tot de boom. Schraalhans was keukenmeester in die sector in die periode. De Muziekschool had
een erbarmelijk onderkomen in de Catharinastraat, de Bibliotheek barstte uit zijn voegen op het
van Coothplein, De Beeldenaar zat drie hoog in de Viandenlaan, de toneeltoren werd afgekeurd
door de Arbeidsinspectie en De Beyerd bestond uit een bioscoop, een zaal waarin éénmaal per
week aan volksdansen werd gedaan en amateurkunst werd vertoond. Bij mijn afscheid van die
portefeuille zat töch de Muziekschool op de Haagdijk, De Beeldenaar in de Keizerstraat, was
de nieuwe toneeltoren in gebruik, de Bibliotheek zat in het voormalige V&D-pand en De Beyerd
