30 JUNI 1995
539
goede contacten met de bevolking. En daar heb je op een zeer persoonlijke wijze vorm en
inhoud aan gegeven. Een afstandelijk burgemeesterschap paste niet bij jouw persoonlijkheid en
niet bij jouw opvattingen. Jij werd een burgemeester tussen de mensen. Toegankelijk voor
iedereen, aanspreekbaar voor allen. Je hebt werkelijke belangstelling getoond voor alle groepen
in de samenleving, niet alleen in woorden maar ook in de praktijk zette jij je in voor de
belangen van minderheidsgroepen, met name allochtonen. Bij het vierde criterium, initia
tiefnemer, staat in de profielschets met name genoemd de bestuursportefeuille openbare orde en
veiligheid en de relatie politie en burgerij. Niet ontkend kan worden dat bij het aantreden van
de nu vertrekkende burgemeester er sprake was van een verstoorde relatie tussen politie en
bestuur. Voortvarend en doortastend heb jij dit samen met de nieuw aangetrokken hoofdcom
missaris aangepakt en een ingrijpende reorganisatie van de politie doorgevoerd. En gesteld kan
worden dat ook de relatie tussen bestuur en politie volledig is hersteld, hetgeen mede zijn
vruchten oplevert bij het optreden tegen degenen, die zich niet aan de regels van de wet wensen
te houden. Bij de regionalisering van de politie heb je je ingezet voor Breda als centrum van de
politieregio West- en Midden-Brabant. De functie van korpsbeheerder heb je met pijn in het
hart moeten overlaten aan je collega in Tilburg. Het feit, dat met 59 burgemeesters in dit
grootste politiedistrict van Nederland moet worden overlegd, is terecht, volgens jou, geen
voorbeeld van bestuurskracht. En dan het vijfde criterium, we naderen het einde want we
hadden er maar vijf, plus nog een groot aantal wensen, maar onder het vijfde criterium "de
persoon" hebben we in de profielschets een aantal wensen geuit die sterk te maken hebben met
de invulling van de functie. En zoals gezegd heb jij aan het burgemeesterschap een zeer
persoonlijke invulling gegeven, hetgeen zowel voor- als nadelen heeft. Het maakt enerzijds het
ambt van de burgemeester minder afstandelijk, het vergroot de toegankelijkheid van de
bestuurder. Doch het feit dat de persoonlijkheid van de burgemeester zo voorop stond had als
consequentie dat in veel situaties ook op de persoon gespeeld werd. In een belangrijk bestuur
lijk proces als de herindeling mobiliseerde dit de weerstanden van de bewoners in de buurtge-
meenten. Met grote emotionaliteit keerde men zich tegen de figuur van Ed Nijpels, waarbij de
heilige maagd Maria zelfs te hulp werd geroepen. Die persoonlijke invulling werd in feite nog
eens uitvergroot door je bekendheid, hetgeen mede in stand werd gehouden door het veelvuldig
voorkomen in de media. Het had ook consequenties overigens voor het optreden van de overige
collegeleden. Wanneer de voorzitter van het college weer eens in het volle flitslicht stond,
bleven de overige collegeleden vaak onopgemerkt in de schaduw en onder ons was, hoe vaak ik
het ook gevraagd heb, niemand bereid de rol van wethouder Hekking te spelen. De toegenomen
zichtbaarheid en aanwezigheid van de burgemeester leidde er tevens toe dat hem meer invloed
en macht werd toegeschreven, dan er op grond van de positie en portefeuille gerechtvaardigd
was. En daarmee leek deze moderne burgemeester wel eens iets weg te hebben van die
ouderwetse, alles zelf regelende burgemeester uit een andere welbekende tv-serie Swiebertje.
Het effect was dan ook dat mensen die uiteindelijk toch werden doorverwezen naar de betref
fende portefeuillehouder, nogal eens teleurgesteld werden, omdat ze in hun beleving met een
wethouder werden afgescheept. De situatie waarin een burgemeester als enige door de bevol
king wordt gekend en herkend moet, naar mijn mening, voor de politiek toch een reden van
zorg zijn. Immers, indien de niet politieke figuur van een benoemde burgemeester degene is die
de meeste aandacht krijgt, blijkt dit het zicht op de gekozen politici te belemmeren. Popularise
ring van het burgemeesterschap maakt de bestuurder wel toegankelijker, maar lijkt in feite bij te
dragen tot een verdere depolitisering van de lokale politiek. Toch, als ik kijk naar de ontwikke
ling van de stad Breda, kan ik concluderen dat wij vijf jaar geleden op het juiste moment de
juiste burgemeester hebben gekregen. Breda had kort tevoren de knooppunt- status verworven
en daarmee waren de ambities om uit te groeien tot een stad met een sterkere regiofunctie
duidelijke verwoord en werd het uitgangspunt voor de vele beleidsinitiatieven die hierop
volgden: versterking van de economische functie door de herinrichting van de binnenstad, door
