14 DECEMBER 1995 858
dat we door die lessen dit projectmanagement ook gaan toepassen op toekomstige projecten en
wij waren dan ook erg ingenomen met het feit dat de voorzitter van de commissie Middelen
ook in die richting dacht en daarbij zelfs concreet belangrijke projecten noemde. Uit het
bovenstaande, en daarmee kom ik nu tot de afsluiting van het eerste deel, volgt logischerwijze
dat wij het preadvies van het college, mede ook gezien de toelichting zoals die in de commis
sie Middelen is gegeven, geheel ondersteunen met daarbij wel de kanttekening dat wij er
behoefte aan hebben om het college nog expliciet uit te nodigen om waarde te hechten aan de
oproep van Bakkenist tot een grotere collegialiteit in het dagelijks bestuur van de gemeente.
Eén opmerking wil ik nog daaraan toevoegen. Op grond van de discussie in de commissie van
eergisteren, de twee toen uitgereikte brieven en de brief van heden, en ik wil dit nadrukkelijk
buitengewoon voorzichtig formuleren, met de opmerking met betrekking tot mogelijke
dubbele betaling zoals omschreven in het onderzoeksrapport onder 3.7, willen wij daarover
nu geen discussie laten losbranden, maar willen wij wel graag het college vragen om de
zienswijze van het college nog eens weer te geven op die opmerking met betrekking tot de
dubbele betaling en de daarop gevolgde brieven van de externe adviseurs en van het onder
zoeksbureau. Het tweede onderdeel betreft de meer politieke algemene kanttekeningen. Ik
geef toe dat we het dan niet meer specifiek over het onderzoek als zodanig hebben, maar dat
wij daarbij willen ingaan op de plaatsbepaling van de CDA-fractie rond het gehele project. Ik
kan u zeggen dat vanaf het begin een mooi en nieuw theater een warm gekoesterde wens is
van mijn partij en gelukkig niet alleen van mijn partij. Ik memoreer hierbij de woorden van
een vorige fractievoorzitter die in "Oogpunt", het ledenblad van het Bredase CDA, in oktober
1992 het volgende schreef: "De opening van een prachtig theatercentrum in Breda daar kijk ik
in het belang van geheel Breda reikhalzend naar uit. Het is voor mij de lakmoesproef voor het
verschil tussen een plaatselijk provincieplaatsje en een stad die iets uitstraalt voor zijn
inwoners en voor de omgeving." Twee maanden daarna, in hetzelfde "Oogpunt" maar nu
zelfs als special wordt het standpunt van de fractie als volgt weergegeven: "Na diepgaande
bestudering van alle onderzoeken en niet in de laatste plaats het grandioze ontwerp van
professor Herman Hertzberger is onze fractie tot de slotsom gekomen dat de voorgestelde
bouw van het nieuwe theatercentrum een belangrijke bijdrage kan leveren aan het culturele en
architectonische klimaat van Breda en de rest van West-Brabant." Het is niet voor discussie
vatbaar dat we in de periode vlak voor 1992 en daarna gemerkt hebben dat het CDA politieke
offers heeft gebracht en ongemerkt denk je dan aan een Hollandse tekstdichter, waarschijnlijk
is het Slauerhoff, waar hij schreef: "Ik heb gefaald, maar het was een groots en machtig
streven". De vraag doemt dan op: hebben wij met dit project gefaald? Er zijn fouten met dit
project gemaakt, dat staat vast. Maar eveneens staat het vast dat het project als geheel bepaald
niet fout was en ik zal dat nog verder toelichten. Het nieuwe Chassé Theater leeft in Breda.
We hebben er nog eens enkele krantekoppen op nagelezen. Het Brabants Nieuwsblad,
10 november: "Het loopt hier als een gek". Deze krant is lyrisch en schrijft: "Duidelijker ook
laat de schoonheid van Hertzbergers creatie in Breda zich niet erkennen door de ganse
bevolking." De pers meldt belangstelling van het Koninklijk Huis. Het amateurtoneel is en
thousiast volgens een ander artikel. En om nu maar af te sluiten, het is zonder meer klasse te
noemen dat maar liefst het internationaal architectuurtijdschrift Domus ons mooie theater be
schrijft, waarbij wordt gesproken over een gebouw met een adembenemende impact. De
auteur wordt helemaal lyrisch en heeft het over bewildering, surprise en amazement. In tal
van opzichten zijn wij dat ook met de auteur eens. Hij betitelt het gebouw als groots. Het
Bredase theater is een voorbeeld van de bloei van design en architectuur. Mijn conclusie is
