14 MAART 2002
65
directe lijn tussen de gekozen machthebbers en de kiezers. In de loop der jaren heeft de gemeente
raad die macht steeds meer afgestaan aan gekozen wethouders en niet gekozen burgemeesters en
ambtenaren. Terwijl de wethouders regelmatig wisselden bleven de burgemeesters en ambtenaren
op hun plaats zitten. Dit had tot gevolg dat de macht steeds meer naar niet gekozen personen ging en
de burgers steeds minder te vertellen hadden. Dit leidde tot grote onvrede bij de burgers en dus werd
besloten daar wat aan te doen. Zo kwam het dualisme in zicht dat ook in Den Haag bestaat. In Den
Haag is niet de Tweede Kamer maar het kabinet de baas en dat hoeven niet altijd of zelfs helemaal
niet gekozen ministers te zijn. Ze kunnen van buitenaf worden aangetrokken zonder gekozen te zijn.
Dus een democratie kan toch worden geregeerd door niet gekozen personen en dat systeem wordt
nu ook ingevoerd bij de gemeentes. Verder is het invoeren van het dualisme bedoeld om minder
achterkamertjespolitiek en dus meer een open doorzichtige politiek te voeren. Maar juist in Den Haag
wordt méér torenkamertjespolitiek bedreven dan ergens anders. Daar werkt het dualisme dus abso
luut niet, integendeel, daar zou het monisme moeten worden ingevoerd. Omdat het dualisme juist de
macht van het college en de ambtenaren vergroot, denken wij dat er een heel andere reden is om het
in te voeren. De laatste jaren zijn de lokale partijen sterk in opkomst. Zij willen meer macht voor de
burgers. Het invoeren van het dualisme in de gemeenten is echter bedacht door de grote landelijke
partijen en die zijn niet zo gek op de lokaio's en wat zij willen. Dus om de lokaio's te dwarsbomen is
het dualisme bedacht en krijgen de burgers nog minder te vertellen. Dat begrijpen de burgers echter
ook en daarom zien we nu een electorale verschuiving, een aardverschuiving. Maar voordat die poli
tiek kan worden vertaald proberen de verliezers hun slag nog binnen te halen door het dualisme in te
voeren. Gezien de gemeentelijke verkiezingsuitslagen zou dit voorstel helemaal van tafel moeten en
moet er een heel andere manier worden bedacht om de burgers hun macht terug te geven. Wij den
ken daarbij vooral aan directe democratie en wij hebben daarover goede ideeën, maar daar wordt niet
naar geluisterd. Dat zal pas tijdens de volgende verkiezing gebeuren als de oude landelijke partijen
helemaal zijn weggevaagd. Want de nieuwe ideeën worden pas uitgevoerd als de tegenstanders zijn
"overleden". Gelukkig kan dat politiek heel snel gaan. Na dit betoog kunt u zich hopelijk voorstellen
dat wij tegen alle voorstellen met betrekking tot dualisme zijn, hoewel het is aangenomen. Maar bin
nen het monisme hadden de burgers, naar onze mening, veel meer macht.
De VOORZITTER
Ik beschouw dit als een algemene ronde over het dualisme. De uitwerkingen vindt u in de volgende
agendapunten. Men heeft vooral op elkaar gereageerd en voor een deel is het een herhaling van
datgene wat ook in de commissie aan de orde is geweest. Dit hoeft ook niet te leiden tot een directe
besluitvorming. De besluitvorming vindt in de andere punten plaats. Met uw welnemen zou ik dan
vervolgens naar agendapunt 5 willen gaan.
5. VASTSTELLING NIEUW REGLEMENT VAN ORDE VOOR DE GEMEENTERAAD.
De heer DUBBELMAN
De CDA-fractie gaat akkoord met het Reglement van Orde, maar heeft wel behoefte aan twee kantte
keningen. De eerste kanttekening betreft het fractievoorzittersoverleg. Ik kan u melden dat het tot een
goede gewoonte van de nieuwe maar ook van de oude CDA-fractie behoort om, ook in het fractie
voorzittersoverleg, goed naar de argumenten te luisteren van andere partijen en dat ongeacht hun
grootte. Echter, dit laat onverlet dat met name in het nieuwe wettelijk bestel het fractievoorzitters
overleg een belangrijk politiek orgaan wordt dat ook politiek relevante onderwerpen zal bespreken. En
daarbij mag, naar onze mening, niet voorbij worden gegaan aan de kiezer die bewust op 6 maart
heeft gekozen voor grote, middelgrote en kleine fracties. Met andere woorden, de CDA-fractie onder
steunt dan ook artikel 5, lid 5, waarin wordt gemeld dat elke fractievoorzitter in het fractievoorzitters
overleg zoveel stemmen heeft als de fractie telt, met de garantie dat van deze democratische macht
bij voorkeur zo weinig mogelijk gebruik zal worden gemaakt. De tweede en laatste opmerking betreft
de instelling van de nouveauté van een vragenuur. Het CDA steunt dit voorstel met de kanttekening
dat het gaat om een vragenüür. De raad blijft ook in het duale bestel het hoogste besluitvormend or
gaan, waarbij de besluitvorming en niet uitsluitend het stellen van vragen de belangrijkste taak blijft.
De heer KWAKKENBOS
Ik wil een korte reactie geven op de oproep dan wel de noodkreet, misschien is dat een te zwaar
woord, van de heer Schoenmakers over de stemverhoudingen in het fractievoorzittersoverleg. Wij
verstaan en begrijpen zijn zorg, maar wij zijn het daar niet mee eens. De heer Dubbelman sprak er
zojuist ook al over. Het is uiteindelijk toch zo, en de heer Dubbelman zei het al, dat er politieke on
derwerpen aan de orde kunnen komen. Naar onze mening is het veel belangrijker om samen te wer-
