30 OKTOBER 2003
390
De heer TAKS
In het duale stelsel is de gemeentesecretaris niet meer de hoogste adviseur van de gemeenteraad en
van het college. En daarom is de secretaris op duidelijke afstand komen te staan van de gemeente
raad, ook rechtspositioneel. Dat betekent dat het college, en daarover mag wat ons betreft geen en
kele twijfel bestaan, volledig bevoegd was om te besluiten over de nevenfunctie van de secretaris, ook
zonder enige tussenkomst van de raad. Toch had het, naar onze mening, in de rede gelegen dat het
college, alvorens te besluiten, de raad eventueel via de fractievoorzitters had geconsulteerd. Dit met
name vanwege de aard van de functie, te weten commissaris bij een projectontwikkelaar die in Breda
actief is. Bij dat laatste, daar gaat het om, ligt het probleem. Dat levert een combinatie van functies op,
die hoogst ongebruikelijk is en ook volstrekt ongewenst. Er is geen enkele reden, en dat wil ik namens
mijn fractie ook met nadruk zeggen, om te twijfelen aan de integriteit van de secretaris. Maar een mo
gelijke schijn van belangenverstrengeling is een onaanvaardbaar risico, dat, ook bij strikte voorwaar
den die het college zou kunnen stellen en kennelijk ook heeft gesteld, niet valt uit te sluiten. Als de
raad was geconsulteerd, dan zou van VVD-zijde zeker volstrekt negatief zijn geadviseerd. Naar onze
mening had het college ook geen toestemming mogen verlenen voor een dergelijke combinatie van
functies om de reden zoals juist is aangegeven. De secretaris heeft er heel goed aan gedaan dat hij
uiteindelijk van deze nevenfunctie heeft afgezien, en daaruit blijkt dat hij zich er terdege van bewust is
dat aan het bekleden van zo'n hoge positie in de ambtelijke organisatie beperkingen zijn verbonden.
Het debat gaat, wat ons betreft, dus niet meer over de secretaris en zijn nevenfunctie, maar over het
door het college in deze kwestie gevoerde bestuur. Naar de mening van de VVD-fractie heeft het col
lege daarbij onjuist gehandeld, op de eerste plaats door de raad niet tevoren te raadplegen over de
verenigbaarheid van nevenfuncties en hoofdfunctie en op de tweede plaats door de inhoud van de
genomen beslissing, te weten het verlenen van toestemming voor een dergelijke nevenfunctie. Naar
onze mening moet de les uit het debat zijn, dat het college er goed aan doet in de toekomst over be
sluiten, die weliswaar tot de bevoegdheid van het college behoren, maar die politiek gevoelig liggen,
de raad om z'n minst in te lichten en naarmate die besluiten politiek gevoeliger zijn de raad tevoren te
raadplegen. En dat geldt dan niet alleen voor dit soort zaken, maar in het algemeen is dat, denk ik,
toch van belang nu de komende jaren het duale stelsel zich verder gaat ontwikkelen. De raad moet
niet willen gaan zitten op de stoel van het college, ik denk dat het college de raad dan van zich af zal
moeten slaan. Maar het moet wel zo zijn, dat het college aanvoelt bij wat voor soort situatie de raad
tevoren geraadpleegd dient te worden. Dat is ook van belang voor het afleggen van verantwoording
en het versterkt eigenlijk ook de positie van het college. Ik wil u vast wijzen, voorzitter, op het artikel 69
van de Gemeentewet, die voor een aantal in dat artikel genoemde gevallen bepaalt dat het college,
alvorens die bevoegdheden uit te oefenen, de raad de gelegenheid moet geven zich uit te spreken en
bedenkingen kenbaar te maken. Dat artikel is niet geschreven met het oog op personeelsbeleid, maar
naar onze mening zou bij politiek gevoelige zaken ook in de personele sfeer in de geest van dat artikel
moeten worden gehandeld. Ten slotte, voorzitter, de VVD-fractie is zeker niet tegen het bekleden van
nevenfuncties door ambtenaren. Wij zijn daar zelfs voorstander van. Het kan in bepaalde gevallen
zelfs zeer vruchtbaar zijn. Maar er zijn beperkingen door de aard van de functie in de ambtelijke orga
nisatie en de aard van de nevenfunctie, en daarom vinden wij het van belang dat over dat onderwerp
nadere afspraken worden gemaakt. Dat kan door een model van de VNG in de commissie MSO ver
der te bespreken. Daarmee gaat het college precies in onze richting. Het college hoeft dat niet te be
spreken met de raad, maar doet dat wel, en dat is dan ook de pure winst die uit dit debat wordt ge
leerd. Op de motie van GroenLinks kom ik straks terug na de schorsing en het beraad in de VVD-
fractie.
De heer HAARHUIS
Geen twijfel, de combinatie van functies zoals deze via de pers bekend werd bij onze fractie heeft de
schijn tegen. Dat hebben alle fractievoorzitters gezegd en daar sluit de Partij van de Arbeidfractie zich
ook bij aan. Het was niet verstandig dat dit gebeurde en wij zijn dan ook tevreden en wij vinden het
verstandig dat de heer Ouwerkerk de conclusie heeft getrokken zoals hij dat heeft gedaan. Het was, in
onze ogen, ook beter geweest dat het college in deze gevoelige zaak de raad had geraadpleegd over
de functiecombinatie van zijn hoogste ambtenaar. De discussie die in onze fractie gaande was ten
tijde van het debat in het fractievoorzittersoverleg ging juist over de zaken die ook GroenLinks nu aan
de orde heeft gesteld. Is het nodig dat je over gedragscodes gaat praten? Is het wel of niet sowieso
een feit dat met het openbaar worden van alle functies van raadsleden en collegeleden, evengoed de
nevenfuncties van topambtenaren daarbij publiek worden? Het was ons niet duidelijk of dat nu wel of
niet het geval was. Zulke discussies vonden op het moment van het fractievoorzittersoverleg in de
fractie van de Partij van de Arbeid plaats, zonder dat we ons verder willen verschuilen. Wij vinden de
combinatie toch niet verstandig, maar wij gaan ook niet uit de weg dat je een discussie kunt voeren,
