24 JUNI 2004
345
De vestiging de laatste jaren van zoveel Benelux georiënteerde bedrijven en de aangekondigde komst
van nog enkele multinationals naar onze stad en omgeving zijn van het grootste belang voor de verwe
zenlijking van de omvangrijke en talrijke ambities van de stad, waaronder - laten we dat vooral niet verge
ten - ook de handhaving of zelfs verbetering van de kansen voor de zwaksten onder ons en het behoud
van het historische en Bourgondische karakter van onze stad. Dat karakter vinden wij heel belangrijk. Wij
noemen ons niet voor niets stad met karakter. Dat is niet alleen gezelligheid, Bourgondische sfeer, histori
sche monumenten, fraaie wijken en prachtig gevarieerde omgevingen. Het is ook muziek, paarden en
ballonnen met even zovele evenementen: Breda is een en al evenement. Dat is ook ons prachtige vesti
gingsimago. De grote tevredenheid over het wonen hier en de hoge waardering van de bezoeker aan de
stad en omgeving bepalen dat imago evenzeer. Karakter bestaat ook in de intensieve aandacht van het
stadsbestuur voor de zwakkeren, voor de woonomgeving en voor het milieu. Breda won immers al vier
maal de duurzaamheidspiegel. Het is de betrokkenheid van ons Bredanaars maar vooral ook van de poli
tiek en het bestuur bij het wel en wee van groepen en individuen. Dat is de bereidheid van de stad en haar
bestuur om de saaie witte sluier te vervangen door een bonte doek als symbool van een multiculturele
samenleving die kleur en geestelijke rijkdom brengt. Dat is ook de mogelijkheid per fiets te genieten van
stad en ommelanden. Als verwoed fietser zou ik wensen dat het fietspadenweb in Breda en omgeving
verruimd en verbeterd wordt. De fiets is immers de grootste uitvinding aller tijden en fietsen is het probate
middel tegen centrumcongestie en komt aantoonbaar ten goede aan het milieu en aan de fysieke en psy
chische gezondheid van individu en samenleving. Zou ik het nog moeten hebben over de gekozen bur
gemeester, vroeg ik mij af. Even kort, want er zijn nogal wat bossen gekapt voor het papier dat nodig was
voor alles wat er geschreven is over dit onderwerp en ik vrees dat nog wel een enkel boompje zal worden
opgeofferd voordat de wet in het Staatsblad prijkt. Het mag duidelijk zijn, ik ben geen voorstander van het
thans voorliggende wetsontwerp. Het idee zal pas aanslaan als de gekozen burgemeester ook zijn eigen
ploeg bestuurders en zijn eigen programma mag meebrengen. Met de beste voornemens zijn we aan het
dualisme begonnen. Het is al even gezegd, het was wennen aan de nieuwe rolverdeling. Ik zou menen
dat best wel wat gedurfder geëxperimenteerd mag worden met de verschillende rollen. Ik ben altijd voor
stander geweest, reeds in mijn vorige gemeente, van thematische commissies en ze gaan er straks ook
hier komen. De instelling van een robuuste griffie in Breda is absoluut belangrijk gebleken voor de ontwik
keling van het dualisme. De inbreng van de oppositie is gegroeid maar ook het algehele respect voor de
wijze waarop de oppositie haar rol invult. Het leverde per saldo een goede raad op. De burgemeester is
verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid. Hij is zelfs zelfstandig gemeentelijk bestuursorgaan.
In de afgelopen jaren is de politieke aandacht voor veiligheid enorm toegenomen. In Breda heeft dat ge
lukkig geleid tot het onderbrengen van het gemeentelijk veiligheidsbeleid onder een politieke portefeuille
bij een wethouder. Daarmee kreeg deze gemeentelijke oertaak extra bestuurlijke en politieke aandacht. Ik
wijs op het coffeeshopbeleid, de succesvolle veelplegersaanpak, de stevige aanpak van de overlastpro-
blemen in bepaalde straten en buurten, het voorbeeldige VAST-project en het breed gewaardeerde hore-
caconvenant. De bouw van de veiligheidsregio nadert het hoogste punt en kan borg staan voor een veili
gere en zich veiliger voelende samenleving, mits maar voldoende oog blijft voor het individu, de straat en
de wijk en mits de verantwoordelijke gemeentebesturen maar zicht en invloed kunnen blijven uitoefenen
op dat beleid. De samenwerking met justitie was goed en hartelijk en heeft zeker bijgedragen aan een
veiliger Breda. Ik ben de hoofdofficier en de gebiedsofficier daarvoor zeer erkentelijk. Mag ik u nog eens
meenemen naar lang vervlogen tijden die zeker ook voor het huidige Breda erg belangrijk waren? Het
geschiedde op 24 augustus 1404, nu dus op enkele dagen na exact 600 jaar geleden, dat de eerste Nas
sau, graaf Engelbregt, uit Dillenburg door het huwelijk met de toen twaalfjarige Johanna van Polanen de
weg vond naar het schatrijke huis van de heren van Breda. Nog tweemaal daarna spoedde een Dillen-
burgse graaf van Nassau zich als aankomend heer van Breda naar de welvarende stad aan de Mark,
waar deze de A breed maakte, namelijk graaf Hendrik III in 1504 en graaf Willem I, Willem de Zwijger, in
1544, onze latere vader des vaderlands, die daarmee de tweede prins van Oranje-Nassau werd. De Bre
dase Nassaus behoorden tot de rijkste en invloedrijkste adel in het toenmalige West-Europa. De stad was
toen zeer welvarend, zeker ook teweeggebracht door de pelgrimage naar de wonderlijke, bloedende hos
tie, die na de Elisabethvloed van het verdronken Niervaart naar Breda was overgebracht. De tachtig jaar
durende opstand tegen Spanje onder aanvoering van deze Bredase Willem, ook genoemd de Zwijger of
vader des vaderlands, heeft helaas voor Breda niet veel goeds gebracht; zevenmaal ver- en heroverd,
ineens lagen we in een uithoek, aan de grens, in de periferie, geen residentie meer, uit met de welvaart.
Daarna mochten we het doen met de titel: Haagje van het Zuiden. Toen in 1815 Breda weer centraal in
het land kwam te liggen, verschenen nieuwe kansen. Terwijl er wel een zodanig Koninklijk Besluit lag, is
op het nippertje de Hoge Raad niet in Breda gevestigd. Eerder, in 1796 vond de eerste statenvergadering
van de jonge provincie Noord-Brabant in oprichting in de Grote Kerk van Breda plaats. Werd Breda pro
vinciehoofdstad? Neen, ook dat ging naar Den Bosch toe. En Den Bosch heeft toen de smaak te pakken
gekregen. Als een niet onaardige compensatie, maar toch wel van een andere orde, was het besluit dat
