24 JUNI 2004
338
betreft, was jij degene die mij, als ik naar mezelf kijk, het vak van loco-burgemeester het beste heeft ge
leerd. Maak je niet ongerust, ik heb geen ambitie om je op te volgen, maar je begrijpt dat ik het na zo'n
leerschool wel zou kunnen. Regelmatig heb ik het genoegen beleefd om jouw taak waar te mogen nemen
omdat je verhinderd was. En daardoor begrijp ik nu beter waarom jij je werk altijd zo plezierig hebt gevon
den. Wel begon het me in de loop der jaren op te vallen dat je bij calamiteiten vaker afwezig was dan bij
recepties. Dit is anderen trouwens ook niet ontgaan. Bij de verschillende rampenoefeningen staat tegen
woordig al in de briefing: de burgemeester vertoeft in het buitenland - want je was niet zomaar afwezig, je
was in het buitenland - en bij stap 1 staat dan: bel meteen Janus Oomen. Bij een van de weinig echte
rampen die Breda de afgelopen tijd heeft getroffen, kwam dit scenario goed van pas. Stroomstoring op het
Stadskantoor, de brand van de Drie Gezusters, kortom, dat waren de momenten waar ik jou heb mogen
vervangen en van jouw ervaring op dat moment gebruik heb kunnen maken. Wat wij als college ook van
jou hebben geleerd, is dat je met meer plezier je werk doet als je van je werk je hobby maakt. En dat kost
trouwens ook minder tijd dan het omgekeerde. Jij hebt het enorme voordeel dat je van nature het gemak
van het eigen plezier bezit. En ik denk dat dat komt, omdat bij jou altijd de verbeelding aan de macht is
geweest. In de jaren zestig was dat een slogan waar je goede sier mee kon maken, maar niet als burge
meester, en zeker niet van Amsterdam, maar waarschijnlijk ook van Breda niet. Gezagdragers waren op
voorhand verdacht door hun macht of door wat men veronderstelde dat hun macht was. Maar het afgelo
pen decennium heb jij als burgemeester laten zien dat de verbeelding een machtig bezit is. In de omgang
met hoogwaardigheidsbekleders kwam deze eigenschap je vaak goed van pas. Toen de koningin in Bre
da op bezoek was bij gelegenheid van het 175-jarig jubileum van de KMA benaderde jij haar op jouw ma
nier als de aanstaande oma van onze toekomstige troonopvolgster. Vanuitje eigen ervaring als opa voer
de je met haar een gesprek over de inrichting van de babykamer en zelfs over het verloop van de zwan
gerschap van prinses Maxima. En toen je onlangs bij de staatssecretaris van Defensie op bezoek was om
de belangen van de Bredase Taptoe te bepleiten, opende je het gesprek met de toepasselijke spreuk die
daar op de aanwezige asbak stond gegraveerd: 'Als de hemel op ons neerdaalt, komen wij tot u.' Vele
malen heb ik je zo het ijs zien breken en we weten dat zoiets gemakkelijk gaat als je een warme, creatieve
persoonlijkheid bent en beschikt over de nodige humor. Het is je gegeven om tijdens zeer diverse situaties
de aandacht te trekken en daaruit je voordeel te halen. Meer recent nog tijdens het afmattende VNG-
congres hebben wij als college even het strand van Castricum bezocht. Wij kwamen nog één stoel tekort.
Jij stapt op een student af en gaf hem het compliment: "Je zou mijn ideale zoon of schoonzoon zijn" waar
bij deze spontaan zijn stoel inclusief parasol aan je afstond, waarna een geanimeerde conversatie ont
stond. Door jouw laagdrempeligheid en de wijze waarop je omging met alle lagen van de bevolking is de
term burgervader zeker op jou van toepassing. Niet zelden wist je een glimlach bij een 100-jarige me
vrouw te veroorzaken door haar te prijzen om haar schoonheid, ook al zeiden haar begeleiders dat het
jammer was dat mevrouw doof was en geen contact meer had met haar omgeving. Die verbeeldings
kracht is van groot belang in de functie die jij bekleed hebt. Ooit las ik eens de uitspraak: 'Creativiteit sterft
een vlugge dood in kamers waar conferentietafels staan opgesteld.' Ik kan, en met mij het college, na vele
vergadering zeggen: je hebt er alles aan gedaan om ons in leven te houden. Als het college wat te luid
ruchtig het debat inzette, luidde een ontwapende stem met de woorden - ik heb het al meer gezegd -
"kom kinderen" weer een moment van rust in. Het is algemeen bekend dat jij de creativiteit ook in je privé-
leven benut. Een van je grootste passies is beeldhouwen. Dat lijkt zo gemakkelijk. Je begint met een
vormloze hoop klei, je kneedt wat links en rechts en je laat gewoon alles weg wat niet op je model lijkt. De
verbeelding doet haar werk. Ik ben trouwens blij, en ik denk ook mijn collega's met mij, dat ik je op dat
gebied nooit heb hoeven te vervangen. Die verbeelding speelt ook een rol bij je andere hobby's. Op de
motor leg jij niet simpel de afstand van A naar B af, maar voel je je niets minder dan de the king of the
road. Op zaterdagmorgen doe jij niet aan wielrennen, maar dan ben jij wielrenner. Je voelt je Eddie Mercx
of Leontien van Moorsel, en dan heb je meteen wat minder last van tegenwind. Je maakt met je ploegma
ten niet alleen Breda en omgeving maar ook de rest van het land onveilig. En dat fietsen beleef je als het
besturen van de stad: je blijft in beweging en af en toe val je om. Want een enkele keer heb je vanwege
een valpartij de eindstreep niet gehaald, ik denk dat anderen daar ook nog op terug zullen komen. Toen je
daarbij je milt verloor, beweerde je zelfs dat je daarna een stuk 'milder' bent geworden. Dat is me in het
college trouwens niet opgevallen. Een bijzonder aspect van je en dat wil ik hier graag noemen, is je per
soonlijke belangstelling voor mensen. Toevallig kreeg ik deze week een nooit gepubliceerd interview van
je onder ogen en daarin zeg je het volgende over je rol als burgmeester: "Voor de Bredanaars wil ik een
soort ombudsman zijn bij wie men zijn problemen kwijt kan. Juist omdat ik een onafhankelijke positie in
neem in het gemeentebestuur. Op het wekelijkse spreekuur word ik dan ook door veel burgers benaderd.
Ik beschouw het als een belangrijke taak om er persoonlijk toe bij te dragen dat de gesignaleerde proble
men van de individuele stadsbewoners worden aangepakt. In die gevallen functioneer ik graag als een
traditionele burgervader." En dan vertel ik ook nog een karakteristieke anekdote die ik ook heb opgete
kend uit jouw mond: "Toen ik pas begon in Breda werd ik uitgenodigd door de bewoners van de Ves-
