30 SEPTEMBER 2004
435
langrijke economische centra voor West-Brabant. Breda is in dat samenspel van activiteiten terecht een
economisch kerngebied voor de regio en zal samen met de West-Brabantse partners zijn steentje bijdra
gen aan de regierol. 'Wij gaan gewoon door totdat we weerstand voelen', riep collega Opstelten een jaar
geleden nog vrolijk en brutaal naar West-Brabantse bestuurders en ook de schepenen van Antwerpen
hebben aangegeven onverdroten hun economisch belang verder te willen uitbouwen. Te midden van dit
economisch geweld op wereldschaal ligt de regio West-Brabant met Breda als centrumstad. We zijn een
stad waar grote projecten als de Stationszone en de HSL-shuttle moeten leiden tot versterking van de
werkgelegenheid maar ook de economische dynamiek. We zijn een stad waar Overheid, Onderwijs en
Ondernemingen zich bundelen in een verbinding die 'triple O' wordt genoemd en waar gezocht wordt naar
nieuwe wegen om creatieve nieuwe industrie nader aan zich te binden. Ik heb trachten te laten zien in
vorige functies dat de relatie met het bedrijfsleven mij ernst is en zeker ook de relatie van het bedrijfsleven
met de bevolking. Ook op dit punt ben ik van mening dat de overheid verbinding moet zoeken. Tegelijker
tijd zeg ik: het politiek bedrijf en het openbaar bestuur zijn niet gelijk aan de BV Breda. Wij delen betrok
kenheid en passie met succesvolle ondernemers, maar dragen ook de verantwoordelijkheid voor mensen
die niet mee kunnen komen in de economische 'ratrace'. In een beschaafd land blijft de overheid toch
immer het schild van de zwakkeren in de samenleving. Het is ten enenmale niet goed als grote groepen in
de samenleving niet middels arbeid participeren. Werk is mijns inziens een vorm van zelfverwerkelijking
die wij aan niemand mogen en kunnen onthouden. Wij delen natuurlijk ook de aandacht voor 'corporate
governance' die momenteel zo actueel is. En ook natuurlijk het belang van 'sense' en de hang naar 'sim
plicity', om maar wat oneliners te noemen, met onze ondernemingen, maar wij streven per definitie naar
optimalisatie en nooit naar winstmaximalisatie. Wij zullen bijvoorbeeld niet snel de uitvoering van een
overheidstaak overhevelen naar Polen of naar China, omdat ze daar bijvoorbeeld het onderhoud van de
parken goedkoper kunnen doen. Wat verantwoordelijkheid en verbinding betreft, mogen we er trots op zijn
dat er in deze stad bruggen worden geslagen tussen de diverse sectoren. Ik denk onder andere aan de
zeer imposante inspanningen van ROC en hoger onderwijs om de arbeidsparticipatie van jongeren te
stimuleren. Maar ook aan de innovatieve samenwerking met zowel de regionale partners als met bijvoor
beeld buitenlandse scholen. Bruggen slaan, het kan ook gebeuren door het stimuleren van sportbeoefe
ning en creativiteit. Sportbeoefening en cultuur, zo is mijn ervaring, scheppen ruimte voor wederzijds be
grip tussen mensen. Ook tussen mensen van verschillende origine. Zulke ontmoetingen, zulke verbindin
gen verrijken ook onze Bredase samenleving. Dames en heren, ik kondigde reeds aan dat ik bij deze ge
legenheid ook graag wil wijzen op de betekenis die de stad heeft voor haar omgeving en die omgeving
voor Breda. Een mens draait op de kade ...De Bredase kades stromen letterlijk en figuurlijk vol met me
demensen: uit West-Brabant, uit Brabantstad, maar ook uit het buitenland. En dan bedoel ik zeker niet
alleen aanstaande zondag tijdens de Singelloop. Breda heeft een grote betekenis voor West-Brabant en
vice versa. Ik weet dat uit eigen ervaring. Samen zullen we in West-Brabant projecten moeten voorberei
den, maar ook succesvol realiseren. Hier ligt voor Breda een voorname regierol. Een regierol die met res
pect voor de samenwerkingspartijen moet worden ingevuld. Respect voor de positie van de buitensteden
Roosendaal, Bergen op Zoom, voor die van de plattelandsgemeenten en onze nabije buren Oosterhout
en Etten-Leur. Maar ook respect voor de vele inspanningen die door de bestaande samenwerkingsorga
nen als bijvoorbeeld SES, RPA en Rewin reeds worden geleverd. Als ankerpunt binnen West-Brabant
heeft Breda een bilaterale positie in Brabantstad. Ik ben ervan overtuigd dat Brabant er over 50 jaar an
ders uit ziet en dan is het verstandig om die ontwikkelingen niet blind over ons heen te laten komen. Het is
daarom noodzakelijk om toekomstgericht te denken en te werken. En het is noodzakelijk voor Breda om
zijn trompet mee te blazen in het overleg van de Brabantsteden en het provinciebestuur. Daarbij gaat het
niet alleen om economische netwerken en vraagstukken van ruimtelijke ordening. Bovenal misschien nog
wel om het creëren van een leefbare en duurzame samenleving. Tot slot van mijn betoog, dames en he
ren, stap ik graag over van deze macrobespiegelingen naar het bestuurlijk functioneren op het niveau van
onze stad. Natuurlijk, er is al over gesproken, is de aanstellingswijze van de leiders in het lokaal bestuur
een belangrijk onderwerp van discussie. Maar een solide werking van het lokaal bestuur is van meer za
ken afhankelijk. De huidige samenleving wil niet geconfronteerd worden met ellenlange structuurdebatten.
We moeten inzetten op de lokale democratie. Je bent er zeker niet met het afroepen van een duaal sys
teem. Dat is slechts structuur. Belangrijker is vooral de ontwikkeling van een politieke cultuur die zich wil
kenmerken door een visie op de toekomst van onze samenleving, het moderniseren van de politieke
communicatie, maar ook door het tonen van politieke en bestuurlijke lef. Er komen steeds meer politieke
actoren, ook buiten de politieke partijen om. Interactief werken kent alweer bijna zijn grenzen, maar op
vitale onderdelen zullen we de invloed die burgers willen uitoefenen, vorm moeten geven middels inhou
delijke samenwerking. 'Comaking' wordt dat wel in het bedrijfsleven genoemd waarbij meeweten, mee
denken, meepraten en meebeslissen per issue verschillend kunnen worden ingevuld. Natuurlijk, uiteinde
lijk ligt het politieke mandaat van de kiezer bij de raad. Maar misschien zou de raad nog meer op hoofdlij
nen zijn verwachtingen op de diverse beleidsterreinen moeten uitspreken. En vervolgens het college van
