3 2
Hij begint al vroeg,bij eenige opruiming,kleine partijen erwten
te zetten,hij kiest hiarvoor,alsmede tot bet zaayen van steek-
salade,de meer zonrijke plaateen,bij zaait achtereenvolgens
radijs,zoogenaamde keelen of raapsteelen,welke behoorlijk gedund
zijnde,tegen de maand Mei de heerlijkste zomer-knollen opleveren,
tegen Maart of April brengt hij ook eeaige vroege wortelen,
porselijn en verschillende soorten van kool-en salade-planten
in den grond,om deze later op zijn buiten-land uittepooten»
Behalve dit,bevat zijnen grond gewoonlijk nog eenige zuring,
peterselie en kervel,deze laatste evenwel minder algemeen.
Als tweede en derde vruobt worden buitendien dus genaamde
Weeuw-bloemkoolen geplant,ajuin gezaaid,snijboonea,kropsalade, -
selder!j,andijvie,prij enz,gezet-de boeveelheid van ieder dezer
gewassen staat meestal in rede tot bet kleine bestek»
Hoewel deze als type van den eigenlijken Bredaschen tuinbouw,
zoo als bij alhier zelve wordt gedreven,kan aangemerkt worden,
zijn hierop eohter vele uit zonderingen
la grootere tuinen vindt men al deze groenten op uitgebreidere
sohaal verbouwd,benevens nog eenige,die anderen op bun buiten
land moeten winnen.Men treft bieronder aanïSpeaasie,witte worte=
lan of pastinaken,komkommers,vroege savooyen,ramenas,peulen,
beeren-en prinoessenboonen,schorsenelen,aspersie,benevens,die
eohter eene zeldzaamheid zija,groote boonen en gropvere kool=
soorten.Bij sommigen wordt ook nog eenlg fruit,als aard-bezi'ên
bessen,moer-bezi'ên,abrikozen,perziken,appel en en peren,te gelde
gemaakt.
De vervroegde tuinbouw is bier nog zeer ten achter en men kan
zeggen,dat,op enkele uit zonderingen na,deze geheel wordt ver=
waarloosd.
Als redenen hiervan zijn waarsohijnlijk aantemerken de mindere
kunde in het algemeen bij onze broeyerij en de groots kosten
voor het aanleggen van bakken en de zeer hoogs prijs der gesohik
te mest»
Hit een en ander blijkt derhalve duidelijk,dat de eigenlijke
tuinbouw in Breda zelve uitgeoefend,zich sleohts bepaalt tot
het voortbrengen van fijnere mos-kruidenwelke echter op verre
na niet in de behoefte der bevolking kunnen voorzien,veel
minder het onderhèud verschaffen aan de talrijke huisgezinnen,
die zich met &unne cultuur onledig houden.
De hovenier is alzoo verpligt om het grootste gedeelte zijner
vruchten buiten de poorten te verbouwen en men zal niet élnen
vinden,die niet dagelijks zijnland met groot tijdverlies op
eenigen af3tand moet gaan bewerken,zijne steeds dubbele hoedanig®
beid van gemeente en melkboer,noodzaakt hem hiertoe nog temeer,
ten einde zich verder voeder voor het vee te verschaffen
Bij de melkerij vinden bijna allen het meeste voordeeldaar
v&lea de melk van vier a vijf koeyen,dagelijks versch verkoopen;
het houden van dit vee is natuurlijk zeer voordeelig in de mest=
winning en heeft daardoor niet weinig aandeel in den guostigen
staat van het bedrijf.
Velen dezer lieden,door de noodzakelijkheid,waarin zij zijn om
veel voeder van elders aan te halen en mest te vervoeren,hebben
zich van paard en kar voorzien,waarmede zij ook hunnen overvloed
van groenten ter markt brengen.
