107
Aanzienlijke afleveringen van militaire kleedingstukken en uitrustin
gen hebben te dezer stede plaats naar Oost- en West-Indië, waardoor
de kleedermakerijen, hoeden- en pettenfabriekenzadelmakerijen, be
nevens de ornamentslagerij steeds in eenen gunstigen toestand verkeer
den; niettegenstaande dat vele aanbestedingen van goederen ongunstig
voor Breda's groote leveranciers waren uitgevallen, heeft dit. toch niet
zulk eenen nadeeligen invloed uitgeoefendals men in het verledene jaar
veronderstelde.
Eene aanzienlijke hoeveelheid bier op flesschen wordt naar Oost-Indië
gezonden, waarvoor de aanvragen jaarlijks toenemen.
EABRIEKS-HAND WERKSNIJ VERHEID EN
WINKELNERING.
De fabrieks- en handwerksnij verheid was in den aanvang van het
afgeloopen jaar zeer gunstigaanzienlijke bestellingen waren in onze
fabrieken gedaanvele verbouwingen en verfraaijingen moesten geschie
den, men had volop werk, handenarbeid kwam te kort; het vertrouwen
toch was allengskens in de laatste jaren teruggekeerd, en niettegen
staande de groote legers, welke in Europa onderhouden werden, en
de voortdurende militaire toerustingen, welke er plaats hadden, was
men aan het dreigend spook van oorlog gewoon geraakt, zoodat het
algemeen vertrouwen veld won, de handel zich meer uitbreidde en het
fabriekswezen zich aanzienlijk ontwikkelde, waarvan ook wij in onze
gemeente eenige sporen mogten waarnemen, toen plotseling de drei
gende oorlogsfakkel in Julij ontbrandde en weldra de sehoone ver
wachtingen, welke men in dit jaar koesterde, in rook verdwenen
nieuwe bestellingen werden uiet meer gedaan, ondernemingen, welke
ontworpen waren, werden nagelaten, andere, die in begin van uitvoe
ring waren, werden gestaakt, zoodat op het einde van den zomer een
groot aantal handwerkslieden, welke tengevolge van het vele werk in
den aanvang van het jaar een hooger loon geëischt, ja eenige dagen
zelfs het werk gestaakt hadden, zonder werk waren en in het algemeen
eenen stilstand in zaken ontstaan was, welke eenen nadeeligen invloed
op onze nijverheidsondernemingen heeft uitgeoefend, daarenboven kwam
het vertrek van het garnizoen, hetgeen den kleinhandel weldra in
eenen kwijnenden toestand deed verkeeren.
Eenige nieuwe fabrieken, welke ontworpen waren, zijn tot stand ge
komen, als: eene nieuwe ehoeolaad- en pepermuntfabriek met toepassing
van stoom; eene lucifersfabriek, eene nieuwe in Nederland opgerigte
industrie, welke reeds circa 100 mensehen werk verschafte en in korten
tijd eene aanzienlijke vlugt genomen heeft; eene nieuwe Amerikaansehe
zeepfabriek, welke nog te kort opgerigt is, om daarover eeuig oordeel
te knnnen vellen, terwijl daarentegen de eenige jaren geleden opgerigte
kunstwolfabriek heeft opgehouden te bestaan.
Onderscheidene verbeteringen en uitbreidingen zijn in de laatste
jaren in onze fabrieken ingevoerd, waaronder enkelen de stoom op hunne
