311
ter stede, in vergelijking met het vorig jaar, niet zijn achteruit
gegaan, ja eerder, door de meerdere bevolking, zijn toegenomen.
In het bijzonder blijkt door de vermeerdering en uitbreiding van
winkels, dat het winkeldebiet in gunstigen toestand verkeert.
Mocht in het vorig jaar er op gewezen worden dat het fabrieks
wezen zich meer en meer uitbreidde, ook over het afgeloopen jaar
is eene voortdurende ontwikkeling van dien tak van nijverheid
waar te nemen.
In de eerste plaats mag genoemd worden de machinefabriek
»Breda", die voortdurend steeds werk kan vinden. De aanbouw
van locomotieven gaat geregeld door, waaronder voor de eerste
maal voorkomen tender-locomotieven, bestemd voor de maatschappij
tot exploitatie van staatsspoorwegen. Ook naar het buitenland
werden locomotieven afgeleverd. Onder meer zijn ook de machine-
riën voor de waterleiding te Almelo geleverd. Geregeld waren
ongeveer 300 werklieden aan de fabriek verbonden.
Niet minder gunstig werkt de ijzergieterij »de Etna" en de
emailleerfabriek, beide van den heer Frans Klepdie steeds werk
vinden en met het buitenlandvoor wat hare artikelen betreft
kunnen concurreeren en dan ook behalve naar België voorname
lijk naar de overzeesche gewesten uitvoeren. De fabriek heeft
bovendien eene zeer groote u itbreiding ondergaan.
Ook handhaaft de ijzergieterij van de firma C. J. Marijnen, voor
heen Merkelbach, Van Enkhuizen en Co., met de daaraan verbonden
draadnagelfabriek, haren gunstig bekenden naam en werd aan haar
opgedragen het gieten van het standbeeld van Jan Pietersz. Coen,
dat te Hoorn zal worden geplaatst.
Deze is dan ook de eenige fabriek die hier te lande het gieten
van dergelijke stukken uitvoert.
De chocolade- en pepermuntfabrieken van de firma P. A. de
Bont, alsmede de chocolade-fabriek »Kwatta" produceeren steeds
de alom bekende en uitstekende artikelen die, behalve hier te lande,
ook in Engeland en België afnemers vinden."
In voortdurenden bloei verheugt zich steeds de stoombierbrou-
werij »De drie Hoefijzers" van de firma F. Smits van Waesberghe,
met de daarbij behoorende stoommouterij »Ceres", die, behalve
binnenlandsche, vooral verschillende buitenlandsche biersoorten in
den handel brengt. Door het toenemend debiet is dan ook eene
