J
BIJL. Q.
kleiner zal worden en hoe langer hoe meer ook in die kringen
het besef zal doordringen, dat degelijk onderwijs, door geen
verzuim onderbroken, het beste wapen is, dat men zijne kinderen
kan medegeven in den strijd om het bestaan, die straks hen
wacht. Wellicht zullen onderwijzers en opvoeders nog bij
menig vader en moeder dat besef wakker kunnen roepen, en
waar hunne pogingen falen, moge daar de harde hand der wet
gevoelig treffen.
C. Resultaten van het o n d e r w ij s.
Alle verslagen der hoofden gewagen van betoonden ijver
en aan den dag gelegde belangstelling van de overgroote
meerderheid der leerlingen, zoodat op goede resultaten van
ons openbaar onderwijs geroemd mag worden.
Met voldoening vermelden zij, dat verreweg de meeste
kinderen tot eene hoogere klasse konden worden bevorderd.
Het feit echter, dat op sommige scholen deze bevordering niet
enkel afhankelijk is geweest van de vergaarde kennis, maar
ook van de beschikbare ruimte, matigt deze voldoening eenigs-
zins. Werden toch in eenige scholen leerlingen verhoogd,
omdat de talrijke schare jongeren hen naar hooger drong,
één geval en dat is erger deed zich voor, dat leerlingen,
rijp voor eene bevordering, in hunne afdeeling moesten blijven,
omdat voor hen in de volgende geen plaats was.
Ook buiten de scholen zijn in 1909 vele en velerhande
vruchten van ons openbaar lager onderwijs geplukt. Vijf leer
lingen immers slaagden bij het toelatings-examen voor het
gymnasium, waarvan een voor het bijzonder gymnasium te
Nijmegenzeventien voor de hoogere burgerschool, zes
voor de rijksnormaallessen, drie voor de akte nuttige hand
werken en eene voor de akte lager onderwijs. Bij deze tast
bare en onder cijfers te brengen resultaten mag gevoegd
worden de minder in 't openbaar bekend geworden deugde
lijkheid van de velen, die thans in kantoor, fabriek, winkel of
werkplaats toonen te kennen, wat zij hebben geleerd en te
kunnen leeren, wat zij nog niet weten.