13
geheel stil te liggen. Vandaar dat successievelijk bij afloop der
orders van het leger personeel moest ontslagen worden.
Rozenkransfabriek.
In dit bedrijf zeer stil wegens gebrek aan grondstoffen en be
lemmering in den export.
Schoenfabrieken.
Het eerste gedeelte van 1918 was voor de schoenfabricage vlijtig;
er werden goede winsten gemaakt, totdat de schoenwinkels in de
maand September door een regeeringsmaatregel voor 8 weken
gesloten werden, waardoor weldra stilstand in deze industrie ont
stond, zooals die nog nooit is voorgekomen. Dit werd nog verer
gerd, doordat de wapenstilstand gesloten was en het publiek meende
dat alles weer direct tot den prijs van vóór den oorlog zou terug-
keeren. Bij den algeheelen stilstand in zaken volgden: geen beta
lingen van de zijde der afnemers, annuleering der loopende orders,
terugzendingen der reeds ontvangen goederen. Indien niet spoedig
eene verandering in dezen toestand komt, zal stopzetten van het
bedrijf moeten volgen, waardoor groote werkeloosheid ontstaan zal.
Om dit te voorkomen zou in export van Schoenwerk voor deze
industrie een redmiddel te vinden zijn.
Sigaren fabrieken.
Van het begin des jaars tot in Juli liep de handel vlot; de toen
in werking getreden regeeringsbemoeiingen (vervoerverbod en uit
voerverbod) gepaard met schaarschte aan grondstoffen maakten het
noodzakelijk den arbeidsduur te verminderen en, door gebrek aan
grondstoffen moest de productie ten slotte in de meeste fabrieken
worden stopgezet.
Suiker fabricage'.
Omtrent dit bedrijf zijn geene bijzonderheden te vermelden; het
ondervond, en evenals de andere, moeilijkheden door de eigenaardige
tijdsomstandigheden.
Talakskerverij.
De omzet van kerftabak is beduidend minder; dit vindt eensdeels
zijn oorzaak in onvoldoende voorraden, doordien in 1918 hoege-
