8
Algemeen overzicht van den toestand van Handelen Nijverheid in
Breda en Omstreken.
Gedurende 1919.
Het begin van het jaar 1919 stond geheel in het teeken van
de malaise tengevolge van den ingetreden wapenstilstand.
Handel en nijverheid gingen daaronder gehukt, groote zaken
werden te niet gedaan, iedereen was angstvallig wegens de .on
zekerheid wat voor verrassingen de dag van morgen 'brengen
zou, overal in den lande en ook in deze omgeving heers elite
groote werkeloosheid.
Geleidelijk kwam echter verbetering, overal ontstond lang
zamerhand weer bedrijvigheid, de handel leefde op. Met nieuwen
moed gingen de industrieën aan den arbeid en zoo gedrukt
als in den aanvang des jaars de toestand was, zoo vlot gingen
bijna alle takken van handel en nijverheid aan het einde van
1919; over het geheel genomen zijn de resultaten van den
groothandel dan ook tamelijk gunstig te noemen. Ook de toe
stand in de grootnijverheid gaf alleszins aan de industrieelen
reden tot tevredenheid. Eene algemeene klacht is echter, dat
tengevolge van de stakingen, die hier en daar in den lande
uitgebroken zijn en die hun invloed op de meeste bedrijven
alhier ook deden gelden, alhoewel hier zelf bijna geen stakingen
voorkwamen, de productie niet hooger kon opgevoerd worden.
Meer nog dan door stakingen, werd echter de productie be
lemmerd door de bekorting van den arbeidsduur. Deze ver
korting heeft een zeer grooten invloed op de hoeveelheid voort
gebrachte goederen, de practijk heeft dit hier bewezen, in tegen
stelling met de geopperde meening van de in de politiek invloed
rijke personen, dat verkorting van den arbeidstijd van weinig-
of geen invloed op de productie zou zijn. Ook is in bijna, alle
bedrijven gebleken, dat de verkorte arbeidstijd in plaats van
een goeden, juist een ongunstigen invloed heeft uitgeoefend
op den arbeidslust.
Kan men in bet algemeen van- vooruitgang spreken in den
groothandel en de grootnijverheid, toch waren er meerdere fac
toren die op menig bedrijf een ongunstigen invloed uitoefenden.
Zoo werd in de schoenenindustrie geklaagd over de bemoei
ingen van de overheid, speciaal van sommige gemeentebesturen,
waardoor de inlandsche industrie hare productie zag vermin-
