II. Het begrip subsidie.
1De taalkundige betekenis:
De oorspronkelijke betekenis van het woord "subsidie" geeft slechts een
vage aanwijzing voor de richting, waarin de moderne begripsomschrijving
moet worden gezocht. Het woord is afgeleid van het Latijnse "subsidium",
waarmee de Romeinen aanvankelijk de achterste linie van hun slagorde
aanduidden. Vandaar ontstond de betekenis "reserve", "aanvulling", weer
later volgde de interpretatie "hulp", "steun".
2. Definities
In het algemeen gesproken kunnen subsidies worden beschouwd als uitgaven,
die ten goede komen aan het (gegroepeerd) partikulier initiatief, teneinde
deze met een ruime mate van vrijheid te besteden overeenkomstig het doel,
waarvoor zij verstrekt zijn. In 1952 nog hebben Hartog en van Poelje
(pre-advies Bestuurswetenschappen) subsidies enerzijds iets enger, anderzijds
iets ruimer gedefinieerd, namelijk als geldelijke bijdragen van gezags -
organen hetzij aan partikuliere instellingen, hetzij aan publieke in
stellingen, die ressorteren onder de eerstgenoemde gezagsorganen, ter
financiering van lopende uitgaven ten bate van bepaalde aktiviteiten. Een
recente begripsomschrijving is te vinden in de provinciale subsidienota
(deel 1, uitgangspunten en methoden): subsidies zijn overheidsuitgaven,
die derden in de gelegenheid stellen tot het (mede) verrichten van
aktiviteiten en/of het treffen van voorzieningen, welke de overheid geheel
of gedeeltelijk binnen haar doelstellingensfeer acht te liggen.
Hoewel altijd weer de neiging opkomt om aan definities te schaven, kan
met de hierboven gegeven begripsomschrijvingen worden volstaan.
3Juridische aspekten:
Het toekennen van subsidie is een eenzijdige rechtsvorm van bestuur. Deze
vorm wordt in het algemeen bestuursrecht aangeduid als "beschikking".
Dit begrip kan (cf. van der Pot) worden gedefinieerd als "de wilsverklaring
van een bestuursorgaan van de overheid voor een konkreet geval, gericht op
het scheppen van een nieuwe, het wijzigen of het opheffen van een bestaande
rechtsverhouding"
Naar zijn inhoud is een subsidiebesluit een rechtscheppendetevens
begunstigende beschikking, waarmee de overheid een prestatie in het voor
uitzicht stelt. Die overheid is bij het hanteren van zijn beschikkings
bevoegdheid wel aan zekere grenzen gebonden, die bepaald worden door
a. het geschreven recht;
b. de dienstbaarheid aan het algemeen belang (droit fonction) en
c. de algemene beginselen van behoorlijk bestuur.
Afhankelijk hiervan zal de beslissingsvrijheid, het "Freies Ermessen" in
het ene geval wat ruimer uitvallen dan in het andere.
