- 59 -
ties ten aanzien van ingediende voorstellen door Janmaat van de Centrumpar
tij Dat heet sindsdien het Janmaat-effect. Na afloop van de eerste termijn
hebben wij de voorzitter met zijn uitspraak geconfronteerd en zijn reactie
was, dat hij wel uitmaakt wat voor soort adviezen hij geeft aan de fracties.
Hij zei verder, dat hij dit adviseerde namens het college.
Wij treden het college positief-kritisch tegemoet, dit ondanks dat dit CDA-
gezinde college niet onder stoelen of banken steekt niets van sociaal-demo
cratie te moeten hebben. In de koffiekamer wordt zelfs trots verteld, dat
bij sommigen de haat jegens de Partij van de Arbeid met de paplepel wordt
ingegeven. Ondanks dat proberen we met het college mee te denken. En dat
kan nu niet meer. Wij zijn ervan overtuigd, dat de eerst-verantwoordelijke
voor deze situatie de voorzitter van dit college is, een voorzitter die niet
in staat is om de politieke partijen neutraal tegemoet te treden. En daar
voor heeft hij toch de eed afgelegd. Deze voorzitter zegt na afloop van de
eerste termijn, dat hij ons bewust geen antwoord heeft gegeven op door ons
gestelde vragen, omdat wij te laat onze eerste termijn op het gemeentehuis
hebben ingeleverd. Vragen nota bene, die overwegend geen ambtelijk advies
behoefden en waarvoor vier dagen de tijd was om ze te beantwoorden. Wij
moesten afgestraft worden. En deze zelfde voorzitter komt op donderdagavond
in zijn eerste termijn, waarin hij berichten over het CDA, die dezelfde dag
pas in de krant stonden, had verwerkt. Vier dagen voor de PvdA was te kort,
één dag voor het CDA was akkoord. En zo ontstaat, voorzitter, het Janmaat
effect. En nu kunnen collega-raadsleden zeggen: trek het je toch niet aan,
dat de voorzitter je zo behandelt. Wij kunnen u zeggen, dat het verschrik
kelijk hard aankomt, wanneer een voorzitter die zich neutraal móet opstel
len, adviseert om niet op ons voorstel te reageren, om niet op de Partij
van de Arbeid te reageren.
In de ogen van velen heeft de Partij van de Arbeid in Nederland, zeker op
sociaal gebied, goede dingen gedaan en is het ongehoord om leden van die
partij zo te behandelen. Als iemand solliciteert naar een burgemeesterspost
en niet in staat is om zijn antipathie jegens de Partij van de Arbeid bui
ten de raadzaal te houden, is hij ten onrechte op zo'n post benoemd. Wij
verwachten excuses over dit optreden, voor wij weer door één deur kunnen.
Wij hebben ernstig overwogen om gedurende een aantal maanden deze raad te
verlaten, om ons werk op te schorten. Ik heb ernstig overwogen om vanavond
af te treden als raadslid. Ik zal dit niet doen vanavond en mij de komende
maanden erop beraden om dit wél te doen. Ik zal een eventueel vertrek van-
te voren niet aankondigen en ik moet er niet aan denken, dat ik bij mijn af
scheid te horen krijg dat ik een goed raadslid ben geweest. In een Brabant
se plattelandsgemeente lag en ligt soms nog de macht bij het gemeentehuis,
de kerk en de Boerenleenbank. Geen wonder, dat ze vaak dicht bij elkaar
staan. En in diezelfde gemeente, voorzitter, worden nog steeds raadsverga
deringen soms geopend met een gebed, waarin onder andere gevraagd wordt om
de beraadslagingen vruchtbaar te doen verlopen. Kerk en Staat, Gebed en
Raad dient ons inziens gescheiden te blijven. En lukt dat niet, probeer dan
minstens om dat gebed in praktijk te brengen.
Het is, voorzitter, dat kleine gemeenschappen democratische nadelen kunnen
hebben. Het is duidelijk dat dat het geval is. En daarom is de niet-democra-
tische houding van een college niet bevorderlijk om herindeling te voorko
men. Zelfs op een kwinkslag onzerzijds, zoals de ludieke opmerking over de
jeu de boules-akkommodatie in de eerste termijn, wordt geërgerd gereageerd.
Voorzitter, ik wil als laatste nog even ingaan op het feit, dat u bewust
onze vragen gesteld in eerste termijn niet hebt beantwoord. U hebt desge
vraagd tegen ons gezegd, dat u dit bewust achterwege hebt gelaten. Reeds
lang hebben wij kenbaar gemaakt niet gelukkig te zijn met de behandeling in
eerste termijn en dat wij overwogen om de eerste termijn niet van te voren
in te dienen. Op het laatst besloten wij toch om de eerste termijn schrif
telijk in te dienen en belden wij naar het gemeentehuis, dat onze eerste
