No. 31
2
de in exploitatie te brengen gronden met de bestaande be
bouwing of met andere deelen van het plan. Vaak zullen hier
toe kunstwerken noodig zijn, waarbij is te denken aan brug
gen, spoorwegovergangen of onder-doorgangen en door
braken.
In den regel zullen ook voorzieningen noodig zijn in ver
band met den waterstaatkundigen toestand. Aanwezige wa-
terloopen zullen moeten worden gedempt, hetgeen anderzijds
veelal weer maatregelen vereischt voor de instandhouding der
afwatering. Soms zullen ook duikers en dergelijke werken
moeten worden aangebracht.
De kosten van al deze werken vormen de zgn. productie
kosten van den bouwrijpen grond. Deze kosten zullen, althans
voorzoo verre zij strekken ten nutte van den uitbouw der ge
meente, niet uit de algemeene kas, doch door de uitbreiding
zelve gedekt dienen te worden.
Het hier geponeerde beginsel is stellig juist.
De grondeigenaar kan voor zijn grond toch niet een prijs
verlangen, welke is bepaald, rekening houdende met de be
stemming van den grond tot bouwgrond, zonder dat daar
tegenover de kosten in aanmerking worden genomen van de
werken, waardoor die bestemming slechts verwezenlijking kan
vinden. Een hooge prijs van den maagdelijken grond, moge
lijk in geval de gemeente dit is de belastingbetalende bur
gerij alle of een deel der ten behoeve der uitbreiding ge
maakte kosten voor haar rekening neemt, beteekent een on
gemotiveerde bevoordeeling van den toevalligen grondeige
naar ten koste van de overige leden der gemeenschap. De eige
naar kan geen aanspraak doen gelden op de waardevermeer
dering zijner gronden, welke het gevolg is van de totstand
koming van openbare werken.
De practische verwezenlijking van dit beginsel zal intus-
schen, wil zij tevens tot een billijke verdeeling der lasten
over de verschillende eigenaren leiden, niet zonder een ern
stige en nauwgezette afweging van de belangen, welke bij
de bouwexploitatie zijn betrokken, mogelijk zijn.
Een juiste oplossing wordt niet verkregen door alles zonder
meer op zijn beloop te laten en de kosten der diverse werken
