- 3 -
echter na 17 februari 1988 liggen. Welke gevolgen heeft dit voor de auto
nome APV-bepalingen betreffende betogingen?
Artikel 9 van de Grondwet is een zogenaamde rechtstreeks werkende bepa
ling. Dit betekent dat op het moment dat zo'n bepaling in werking treedt
deze bepaling zonder nadere uitwerking direct geldt.
Nu bepaalt artikel 140 van de Grondwet echter: "Bestaande wetten en andere
regelingen en besluiten die in strijd zijn met een verandering in de
Grondwet, blijven gehandhaafd totdat daarvoor overeenkomstig de Grondwet
een voorziening is getroffen."
Indien men artikel 140 van de Grondwet toepasselijk zou achten in deze
situatie, zou dat inhouden dat gemeentelijke APV-bepalingen aangaande
betogingen die in strijd zijn met een verandering in de Grondwet, namelijk
de eis van Artikel 9 dat alleen bij of krachtens formele wet aan het
betogingsrecht beperkingen gesteld mogen worden, rechtskracht blijven
behouden totdat de gemeenteraden deze APV-bepalingen krachtens de WOM in
overeenstemming met de Grondwet zouden hebben gebracht.
Uit de memorie van toelichting bij de herziene Grondwet (Bijl. Hand. II,
1975-1976, 13872, nr. 3, p. 52; Bijl. Hand. II, 1976-1977, 14213, nr. 3,
p. 10) blijkt echter dat de grondwetgever het uitgangspunt huldigde dat
voor rechtstreeks werkende grondwetsbepalingen artikel 140 niet werkt.
In deze visie hebben de rechtstreeks werkende bepalingen op het moment van
inwerkingtreding een afschaffende werking.
Op grond hiervan zou derhalve niet anders geconcludeerd kunnen worden dan
dat de betreffende APV-bepalingen op 17 februari 1988 van rechtswege komen
te vervallen.
In 1986 evenwel sprak de Hoge Raad In twee arresten uit dat artikel 140
van de Grondwet wetten handhaaft ofschoon zij in strijd zijn met een
rechtstreeks werkend grondrecht.
Gelet op deze twee arresten meende de minister van binnenlandse zaken
tijdens de behandeling van de WOM in de Tweede Kamer dat in tegenstelling
tot het gestelde in de eerdergenoemde memorie van toelichting thans geen
zekerheid over het oordeel van de rechter met betrekking tot de geldigheid
van bestaande verordeningen valt te geven.
