Werkgroep Leerplichtzaken
Jaarverslag schooljaar 94-95
10
Oktober 1995
4
RESULTATEN EN BEVINDINGEN
4.1
De aard van het verzuim
Maatschappelijke problemen, zoals de situatie op de arbeidsmarkt en de
voortgaande individualisering, maar ook het milieu waaruit de leerling
afkomstig is, bepaalde leerlingkenmerken, aspecten van het onderwijssysteem
en de schoolomgeving, vormen belangrijke oorzaken van schoolverzuim.
De scholen kunnen daar meestal weinig invloed op uitoefenen, zij kunnen
hooguit reageren op de situatie die zij aantreffen. Zij kunnen positieve
invloeden benutten en de gevolgen van negatieve invloeden zo goed mogelijk
ondervangen.
Scholen kunnen binnen bepaalde marges opereren en het kan de afzonderlijke
scholen niet altijd worden aangerekend als ze niet in staat zijn het eigen
verzuimprobleem afdoende op te lossen. Het is veelal de maatschappelijk
problematiek die ook de scholen parten speelt.
In de nota"Perspectief voor jeugdigen, Kansen voor gemeenten" van het
ministerie van WVS wordt gesproken over de beschermende factor van de
school, welke medebepalend is voor de toekomstkansen en het perspectief van
jeugdigen. Onderwijs is daarnaast een vindplaats van jeugdproblemen en een
ideaal kanaal voor diverse preventieve activiteiten.
Alarmerende berichten over problematisch schoolverzuim en voortijdig
schoolverlaten hebben geleid tot het ontwikkelen van een grote diversiteit
van preventieve activiteiten binnen de scholen. Er zijn projecten gericht
op vergroting van weerbaarheid en sociale vaardigheden van kinderen,
bevordering van betrokkenheid van ouders, en vergroting van deskundigheid
en vakbekwaamheid van leerkrachten.
De aard van de problemen is complex. Verzuimers hebben de neiging hun
gedrag voor de school onzichtbaar te maken. Zij hebben de neiging zich
terug te trekken. Om greep te krijgen op het verzuim moeten achterliggende
problemen zichtbaar gemaakt worden. Deze zijn o.a.
Motivatieproblemen;
Verstoorde vertrouwensrelatie ouders/school;
Verstoorde familierelatie/gezinsrelatie;
Psycho-sociale problematiek;
Verkeerde schoolkeuze;
Medisch oorzaak;
Acceptatieproblemen leraren(gedrag)
Culturele achtergrond;
Problematische gezinssituatie;
Schoolresultaten;
Vakantie/verlof;
Drugsproblematiek/kleine criminaliteit;
Pesten;
In de contacten met deze leerlingen komt duidelijk naar voren dat ze toch
wel bij de school willen horen. Ze zijn teleurgesteld als hun spijbelgedrag
niet wordt opgemerkt of serieus wordt genomen.
De leerling moet merken dat hij gemist wordt, en dat de school daar zorg
over heeft. Dat veronderstelt een alert reageren van de school.
Is dit niet het geval dan kunnen bij deze leerlingen gevoelens van
anonimiteit en onpersoonlijkheid groeien en ontstaan gemakkelijker
problemen
4.2* De aard van de problemen
