- 2 -
standpunt van de minister wordt opgemerkt over de beperking van de
grondrechten vervat in de artikelen 10 en 12 van de Grondwet. Dit betreft
respectievelijk het recht op privacy en het huisrecht. Beide grondrechten
liggen in dezelfde sfeer: het huisrecht is een bepaald aspect van het
meer omvattende recht op privacy.
3Reactie minister van Binnenlandse Zaken op onderzoeksrapport
In aanbeveling 12 van het rapport wordt gesteld dat de gemeentewetgever
bij de totstandkoming van de Gemeentewet geen aandacht heeft besteed aan
de vraag of via noodmaatregelen de grondrechten van de artikelen 10 en 12
van de Grondwet kunnen worden beperkt. Aan de hierdoor ontstane onzeker
heid voor de praktijk dient een einde te worden gemaakt.
In reactie hierop gaat de minister van Binnenlandse Zaken in op de
strekking van de artikelen 175 en 176 van de Gemeentewet in relatie tot
de genoemde artikelen van de Grondwet. In de artikelen 175 en 176 van de
Gemeentewet is opgenomen dat door de burgemeester bij het geven van een
noodbevel respectievelijk het geven van een noodverordening van andere
dan bij de Grondwet gestelde voorschriften kan worden afgeweken. Hieruit
volgt uitdrukkelijk dat bij het gebruik maken van deze noodbevoegdheden
niet mag worden afgeweken van de Grondwet. Teneinde te kunnen beoordelen
of beperking van de hier aan de orde zijnde grondrechten wel mogelijk is,
wordt door de minister een drietal vraagpunten aan de orde gesteld:
1. Staan de artikelen 10 en 12 van de Grondwet delegatie toe van een
bevoegdheid die een beperking van grondrechten teweegbrengt?
2. Zo ja, is beperking van genoemde grondrechten toegestaan in het kader
van de handhaving van de openbare orde en de beperking van gevaar?
3. Zo ja, zijn de artikelen 175 en 176 van de Gemeentewet voldoende
specifiek om te kunnen worden beschouwd als een wettelijke toepassing
van de in de genoemde grondwetsbepalingen neergelegde beperkingsmoge
lijkheden.
Nadat de eerste twee vragen bevestigend zijn beantwoord wordt vervolgens
uitgebreid ingegaan op de derde vraag. In de paragrafen 4 en 5 wordt het
standpunt van de minister weergegeven.
4Beperking privacy (artikel 10 Grondwet)
Door de onderzoekers en de minister is na afweging geconstateerd dat de
artikelen 175 en 176 van de Gemeentewet geen wettelijke grondslag kunnen
zijn voor de beperking van het recht op privacy. Een praktisch gevolg
hiervan kan bijvoorbeeld zijn dat bij bommeldingen niet door middel van
een noodbevel (artikel 175 Gemeentewet) of vastgestelde noodverordening
(artikel 176 Gemeentewet) de verplichting kan worden opgelegd om het huis
te verlaten of om deuren en ramen open te laten staan. Een ander voor
beeld betreft de evacuatie van een groot aantal gemeenten tijdens de
overstromingen van het voorjaar van 1995. Ook ten aanzien daarvan moet
worden geconcludeerd dat de burgemeester niet de bevoegdheid bezat
bewoners daadwerkelijk uit hun huis te laten verwijderen.
