- 3 -
De minister heeft, mede naar aanleiding van deze gebeurtenissen geconsta
teerd dat het ontbreken van een beperkingsmogelijkheid op het recht van
privacy (artikel 10 Grondwet) in noodtoestanden voor gemeenten een
knelpunt vormt. Hij heeft daarom toegezegd te bevorderen dat in de
Gemeentewet alsnog een wettelijke basis wordt gecreëerd die de mogelijk
heid biedt het recht op privacy in noodsituaties te beperken.
5Beperking huisrecht (artikel 12 Grondwet)
Wat betreft de beperking van het huisrecht (artikel 12 Grondwet)bieden
de artikelen 175 en 176 de burgemeester eveneens geen instrument om
daarop inbreuk te maken. Een noodbevel c.q. een noodverordening kan op
zich geen juridische basis zijn om tegen de wil van de bewoner een woning
binnen te treden (bijvoorbeeld in het kader van de uitvoering van een
evacuatiebesluit)
6Wet van 1853
Het is opvallend dat deze problematiek tot voor kort niet uitdrukkelijk
werd onderkend. Uit het onderzoek is gebleken dat in voorkomende gevallen
de bevoegdheid tot binnentreden zonder toestemming van de bewoner ten
onrechte op een noodbevoegdheid werd gebaseerd; terwijl daarvoor toch een
juridische basis aanwezig kon zijn via de Wet van 31 augustus 1853 (Stb.
83) tot verzekering van de uitvoering van sommige voorschriften van
plaatselijke verordeningen.
Deze wet bood aan de gemeenteraad de mogelijkheid "indien de zorg voor de
nakoming van eenig voorschrift eener plaatselijke verordening, hetwelk
strekt tot handhaving van de openbare rust of veiligheid, of tot bescher
ming van het leven of de gezondheid van personen, vereischt dat zijdie
met de uitvoering belast zijn of daartoe moeten meewerken, de bevoegdheid
bezitten de woningen der ingezetenen, huns ondanks, binnen te treden,"
daartoe bij verordening een last te verstrekken.
Bij de Wet tot wijziging van de binnentredingsbepalingen is de Wet van
1853 ingetrokken. Het in deze wet voorkomende systeem van een algemene
last werd in verband met de uitgangspunten van de Algemene wet op het
binnentreden niet langer wenselijk geacht.
7Artikel 149a Gemeentewet
In verband met de intrekking van de wet van 1853 is ingevolge de Wet tot
wijziging van de binnentredingsbepalingen een nieuw artikel 149a aan de
Gemeentewet toegevoegd. Dit artikel strekt ertoe dat de gemeenteraad in
bepaalde gevallen aan personen die belast zijn met het toezicht op de
naleving van een verordening de bevoegdheid kan verlenen tot het binnen
treden in woningen zonder toestemming van de bewoner. Deze bevoegdheid
wordt op twee manieren begrensd:
1. In de eerste plaats betreft dit artikel het binnentreden ter uitoefe
ning van toezicht en opsporing en niet ter uitoefening van bestuurs
dwang. Het binnentreden ter uitoefening van bestuursdwang is voor
alle gevallen geregeld in afzonderlijke wetten, met name de Gemeente
wet. Dit betekent dus dat indien de burgemeester gebruik maakt van
