10.4 Ontwerprichtlijnen.
10.5 Onderhoud.
17
Qiuck Scan Beleidsplan Openbare Verlichting 1990 -1997 Gemeente Breda.
Bij de invoering van een integrale digitalisering van alle elementen van de inrichting van de buitenruim
ten, behoren ook de gegevens omtrent de openbare verlichting. Momenteel worden, overeenkomstig de
bestaande overeenkomst en dus in opdracht en. voor rekening van de gemeente, de bestandsgegevens
omtrent de openbare verlichting door de PNEM bijgehouden in een eigen beheersbestand. Overlegd zal
moeten worden op welke wijze en hoe vaak de bestandsgegevens aan de gemeente verstrekt moeten wor
den voor invoering in het integrale gemeentelijke beheersbestand.
Een efficiënte verlichting is een verlichting waarbij, met zo weinig mogelijk lichtpunten, zo laag moge
lijke exploitatielasten en een zo laag mogelijk energiegebruik, een situatie overeenkomstig de te hanteren
normen of aanbevelingen wordt verlicht. Daarvoor moeten lichtbronnen worden toegepast met zo hoog
mogelijk rendement en met voldoende kleurweergave eigenschappen. De lichtbronnen moeten worden
gemonteerd in armaturen die langdurig het licht zo goed mogelijk verdelen over de te verlichten ruimte
en daarvoor op de juiste hoogte en op de juiste plaats in die ruimte zijn aangebracht.
In de praktijk zal deze ideale situatie lang niet overal bereikt kunnen worden. In korte straten bijvoor
beeld zal de onderlinge afstand tussen de masten veelal kleiner zijn dan de maximaal toelaatbare. In
andere situaties kan het, in verband met de inrichting van de openbare ruimte, gewenst zijn decoratieve
armaturen en/of masten toe te passen. In het algemeen zal dit ten koste gaan van het rendement, maar er
is voldoende keus in lichttechnisch goede en efficiënte armaturen om ook hier acceptabele oplossingen te
vinden. Armaturen met uitsluitend een decoratieve functie zijn meestal niet geschikt voor openbare ver
lichting. Ze veroorzaken vaak een onregelmatig verlichtingspatroon, gebruiken te veel energie en zijn
soms verblindend en daardoor hinderlijk voor de weggebruikers.
Lichtmasten moeten op de goede plaats in de ruimte staan. Het is dus zaak bij het inrichten van de
ruimte er voor te zorgen dat er ook plaats is voor de lichtmasten. Het licht van de armaturen moet de te
verlichten ruimte onbelemmerd kunnen bereiken. Er mogen dus geen bomen of andere obstakels tussen
staan. Het projecteren van bomen en verlichting moet dus in goed overleg plaats vinden. Er zijn altijd
oplossingen te vinden.
Kortom, er zijn allerlei redenen waarom het nodig is bij het inrichten van de openbare ruimte rekening te
houden met de openbare verlichting. Voor de plannenmakers is het daarom van belang dat ze op de
hoogte zijn van ontwerprichtlijnen voor de openbare verlichting. Voor een aantal veel voorkomende
situaties kunnen standaard ontwerpen worden gemaakt, daarnaast kan een catalogus worden samenge
steld van meer of minder decoratieve armaturen, masten en andere armatuurdragers, waaruit in voorko
mende gevallen een keuze kan worden gemaakt. In ontwerprichtlijnen kunnen aanbevelingen worden
gedaan voor het projecteren van de meest gewenste plaatsen voor lichtmasten ten opzichte kruispunten,
splitsingen, oversteekplaatsen, achterpaden, parkeerstroken, etc. Ook kan aangegeven worden waar
bomen met een bepaalde uiteindelijke kruindiameter en snoeihoogte probleemloos geplaatst kunnen wor
den ten opzichte van de lichtmasten.
Voor een goede integratie van de openbare verlichting in de totale inrichting van de openbare ruimte is
het dus aan te bevelen een verlichtingscatalogus samen te stelen en ontwerprichtlijnen op schrift te stel
len.
De huidige wijze van onderhoud, dat wil zeggen het zo lang mogelijk handhaven van onderdelen tot ze
werkelijk versleten zijn, heeft geleid tot de huidige situatie van de openbare verlichting. Blijft men door
gaan met het uitsluitend vervangen van defecte of versleten onderdelen, dan zal de huidige structuur van
de verlichting blijven voortbestaan. Er zal dan nooit optimaal gebruik gemaakt worden van de efficiënte
mogelijkheden, die nieuwe armaturen en lichtbronnen bieden om aan de verlichtingsnormen te voldoen.
Een algehele renovatie van verouderde verlichting, dus inclusief het vervangen van verouderde of ver-
Rapport 126-01-101
juli 1997
