Gemeente Breda
Raadsvoorstel
Registratienr: 13458]
Dienst/afdeling: CBB
Betreft:
Voorstel
Agendapuntnummer 172
Aantal bijlagen:
commissie Elzinga Dualisme en Lokale Democratie
Inleiding
Dualisme, lokale democratie en bestuurlijke vernieuwing zijn onderwerpen waar de laatste tijd veel
over gesproken en geschreven is, zie alleen al het lijvige rapport van de staatscommissie Elzinga. Het
lastige van deze onderwerpen is ook dat het niet gaat om het vastleggen van spelregels, rollen en
bevoegdheden, maar veel meer over hoe het veranderingsproces tot stand komt. De discussie in het
college en in en met de raad over hoe tot verandering en vernieuwing te komen is belangrijker dan nu
al vast te leggen welke maatregelen genomen zullen worden.
1Te besluiten deel te nemen aan project duale gemeenten als onderdeel van de vernieuwingsimpuls.
Motivering/Toelichting
Op 17 januari jl. heeft de Staatscommissie Dualisme en Lokale Democratie (de commissie Elzinga)
haar rapport aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties aangeboden. Met het
rapport heeft de Staatscommissie advies uitgebracht aan de regering over de vormgeving van
dualisme-verhoudingen in het gemeentelijk bestuur en de wijze waarop daarmee de lokale democratie
kan worden versterkt.
De voorstellen die de commissie doet voor een nieuw gedualiseerd gemeentelijk bestuursstelsel
hebben vooral betrekking op de instrumenten van het gemeentelijk bestuur. Daadwerkelijke
vernieuwing van de lokale democratie vraagt om vernieuwing van de politieke en bestuurlijke cultuur.
In dit kader heeft de commissie dan ook geadviseerd om gelijktijdig met de implementatie van de
institutionele elementen van het dualistisch bestuursstelsel impulsen te geven aan de vernieuwing van
bestuursstijlen en een verandering in de politieke cultuur op lokaal niveau.
Op 22 mei jl. heeft het Kabinet zijn standpunt over het rapport van de Commissie Elzinga vastgesteld.
Voorafgaand aan die vaststelling heeft zowel op rijksniveau als binnen de VNG discussie
plaatsgevonden over de wijze waarop de aanbevelingen van de commissie de komende jaren
geïmplementeerd kunnen worden. Dat heeft geresulteerd in het door de minister van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) vastgestelde Startdocument en het door het VNG bestuur
vastgestelde Actieplan vernieuwing lokale democratie. In beide plannen is de intentie uitgesproken om
gezamenlijk de door de Commissie Elzinga aanbevolen Vernieuwingsimpuls gestalte te geven. Over
die intentie heeft onlangs overleg plaatsgevonden tussen de minister van BZK en een bestuurlijke
VNG-delegatie. Het resultaat daarvan is de afspraak dat nog dit jaar een omvangrijke
Vernieuwingsimpuls dualisme en lokale democratie van start zal gaan, die zal lopen tot 2006.
Gemeenten bevestigen de conclusie van de Staatscommissie dat de formele wijzigingen "slechts" een
hefboom zijn voor de veel belangrijkere cultuuromslag. Veel gemeenten, ook de gemeente Breda, zijn
al langer bezig met het ontwikkelen van initiatieven om tot zo'n cultuuromslag te komen. In hun
actieplan hebben BZK en VNG dan ook aangegeven dat zij ernaar streven de activiteiten rond de
vernieuwing van de lokale democratie - de Vernieuwingsimpuls- voort te zetten. Aan dit streven ligt
een dubbele ambitie ten grondslag. Ten eerste is het ons doel om het politiek/maatschappelijk debat
dat hierover op gang is gekomen te verdiepen en aan te jagen. De vernieuwingsimpuls moet leiden tot
een brede bezinning over de vraag hoe in een dualiserend gemeentelijk bestel de versterking van de
lokale democratie nader vorm en inhoud kan worden gegeven. Hiervoor dienen - ten tweede -
instrumenten te worden ontwikkeld waarmee en waardoor alle betrokkenen aan de slag kunnen om de
dualisering in hun eigen omgeving te realiseren.
De venieuwingsimpuls is bedoeld voor alle gemeenten, in welke fase van vernieuwing zij zich ook
bevinden. Het zal een meerjarig proces zijn ten behoeve van de thans zittende gemeentebesturen,
maar vooral ook voor de nieuwe gemeenteraden die na de volgende verkiezingen aantreden. (De
eerste fase van de vernieuwingsimpuls zal dan ook lopen vanaf oktober dit jaar tot 2002. De tweede
fase zal de periode 2002 tot 2006 bestrijken.) Door een optimale uitwisseling en koppeling van kennis
-1-
