Gemeente Breda
Raadsvoorstel
Registratienr: 17825]
Dienst/afdeling: FPAW
Motivering/Toelichting
Voorstel
De ingrijpende wijzigingen vonden plaats in de oost- en westvleugel. De indeling van de noordvleugel
komt nog grotendeels overeen met die uit 1790 en de situatie van 1608.
De kappen kennen spantconstructies bestaande uit schaargebinten en een driehoeksconstructie
bovenin. De spanten zijn vrijwel ongewijzigd en zijn vervaardigd uit grenehout. De kapconstructie kan
in de tweede helft van de 18de eeuw gedateerd worden.
1Aan HEJA projectontwikkeling BV, gevestigd Groenstraat 74 te Prinsenbeek een subsidie te
verlenen van Euro 136.134 ten behoeve van de restauratie van het pand Justinus van Nassau
Kasteelplein 55 te Breda,
2. Een krediet te voteren van Euro 136.134 ten behoeve van deze restauratie, waartoe dit bedrag
geput kan worden uit de restauratiemiddelen die zijn opgenomen in het
meerjareninvesteringsprogramma 2001-2004,
3. De concernbegroting onderdeel dienst RME overeenkomstig te wijzigen.
Op de plaats van het latere complex Justinus van Nassau stond voor de stadsbrand (1534) een
aanzienlijk huis, genaamd "De Engel" ook wel genoemd "Engelenburcht". Bouwhistorische
waarnemingen geven geen uitsluitsel ten aanzien van de situering en de ouderdom van het "Huis de
Engel", omdat het oudste nog aanwezige metselwerk van omstreeks 1500 dateert. Archeologisch
onderzoek op het nabij gelegen complex heeft relatief veel 14de eeuwse bebouwings- en
bewoningssporen aangetoond. Het is mogelijk dat ook het "Huis de Engel" als oudste bebouwing
binnen het huidige complex, uit de 14de eeuw dateert.
In het "Huis de Engel" heeft onder andere gedurende de bouw van het kasteel onder Graaf Hendrik III
een hofmeester van keizer Karei V, Gabriël de Biest, gewoond. Het is aannemelijk dat tot aan de
stadsbrand er sprake was van één gebouw en perceel, dat ook wel Huis van Biest werd genoemd. Uit
bouwhistorisch onderzoek is gebleken dat er tussen de diverse bouwdelen van het huidige complex
zich verscheidene bouwnaden bevinden. Er zijn met grote zekerheid drie bouwdelen aan te wijzen, die
qua aanleg uit de 15de of begin 16de eeuw kunnen dateren.
De Gouverneur van Breda, Justinus van Nassau, moderniseerde in 1606 de bestaande bebouwing.
De modernisering bestond uit de bouw van de achthoekige toren aan het Kasteelplein, het ophogen
van de kappen van het westelijk bouwdeel en mogelijk uit het aanbrengen van de galerijen op de
binnenplaats. De ruime behuizing die ontstond, bestond uit drie vleugels, die samen een binnenplaats
omringden. Boven de toegangspoort aan de zijde van het Kasteelplein, waren de wapens van
Justinus en zijn gemalin Anna de Mérode aangebracht.
Omstreeks 1790 wordt het gebouw andermaal gemoderniseerd, waarbij het gebouw zijn huidige
uiterlijk krijgt. Het gebouw krijgt gepleisterde fronten aan het Kasteelplein en de Cingelstraat, waarbij
vensters met nieuwe schuiframen worden aangebracht, een monumentale ingangspartij aan de
pleinzijde en een fronton op een risaliet met geblokt pleisterwerk aan de kant van het kasteel. Het
geheel is in een sobere Lodewijk XVI - stijl gehouden.
In 1923 werd het Ethnografisch Museum door de KMA in het Gouvernement ondergebracht. In de
jaren 1935-1938 worden verbouwingen doorgevoerd ten behoeve van de museale collectie. Op 24
november 1938, ter gelegenheid van het 110-jarig bestaan van de Koninklijke Militaire Academie werd
een modern ingericht museum door de Minister-President Colijn feestelijk heropend.
-2-
