Gemeente Breda
Raadsvoorstel
Registratienr: 19780]
Dienst/afdeling: BWT
De huidige commissie WAM vervult in hoofdzaak twee taken.
In de eerste plaats toetst zij op grond van de Woningwet aanvragen om bouwvergunning aan de
redelijke eisen van welstand. Daartoe baseert zij zich op het geformuleerde beleid in de
Welstandsnota van 2001*. Er bestaat een mogelijkheid van vóórtoetsing van schetsplannen, maar
dit is een informele fase; alleen formele aanvragen leiden tot formele adviezen aan ons college,
die bij de vergunningverlening betrokken moeten worden. Het betreft een wettelijke taak, waarvan
de kosten uit legesheffing bekostigd worden.
In de tweede plaats adviseert zij, op basis van de Architectuurnota van 1993, het ambtelijk
apparaat bij het opstellen van ruimtelijke plannen van enige importantie. Het betreft dan
voorontwerpen van structuurvisies, bestemmingsplannen, stedebouwkundige randvoorwaarden,
landschapsplannen, inrichtingsplannen voor de openbare ruimte en dergelijke. Door deze
advisering heeft de commissie WAM een belangrijke inbreng bij de (ruimtelijke) kwaliteit van de
plannen die aan ons college worden voorgelegd. Deze advisering kent geen wettelijke basis. De
kosten ervan mogen dan ook niet door legesheffing in het kader van aanvragen bouwvergunning
worden bestreden.
Hoofdpunt van de voorstellen om tot een nieuwe organisatie van de welstandszorg in Breda te komen
is het uiteen leggen van deze twee taken.
De eerste taak op wettelijke basis, toetsend aan vastgestelde criteria en extern gericht op aanvragers
van vergunningen.
De tweede taak op basis gemeentelijk beleid, adviserend over ruimtelijke kwaliteit op grond van
deskundigheid en ervaring, en intern gericht op ambtelijke voornemens van ruimtelijk beleid en
ontwerp-plannen.
Veel van de discussies over het functioneren van de welstand zijn terug te voeren op onduidelijkheid
over de verhouding tussen beide taken. Ten behoeve van het oordeel over het huidige functioneren
van de welstandszorg is een uitgebreid onderzoek uitgevoerd, waarvan de rapportage als
achtergrondmateriaal bij dit voorstel is bijgevoegd.
Dit thans voorliggende voorstel behelst de instelling van een commissie Welstand en Monumenten
(W&M) voor het uitvoeren van de wettelijke taak.
Het (complementaire) voorstel voor het andere aspect, de bevordering van de kwaliteit van ruimtelijke
plannen, en het voornemen daartoe een commissie Architectuur en Stedenbouw (A&S) in te stellen
volgt zodra een voorstel over de dekking van de kosten kan worden gedaan. Dit is deels afhankelijk
van verwachte rijksregelgeving dat dit aspect raakt.
Daarbij zal ook meer in het algemeen worden ingegaan op de bevordering van een goede architectuur
in Breda, op een wijze die recht doet aan de afspraken gemaakt in het kader van de Zuidelijke
Alliantie over 'culturele planologie' en aan de integratie van een vakdirectie Cultuur in de dienst RME.
Voor het vaststellen van de criteria waaraan de aanvragen voor bouwvergunning moeten worden
getoetst heeft de gemeente op grond van de nieuwe Woningwet de tijd tot 1 juli 2004. Een aanzet om
tot de formulering van welstandscriteria te komen is gemaakt. De inzet is om tijdig een volledige set
gebiedsgerichte criteria vastgesteld te hebben. Als de termijn namelijk niet gehaald wordt vervalt van
rechtswege de mogelijkheid om op welstand te toetsen. Dit kan gelet op het grote belang dat in Breda
aan een hoge standaard van ruimtelijke kwaliteit wordt gehecht niet de bedoeling zijn.
Het verdelen van de taken over twee afzonderlijke commissies beoogt zoals hierboven is gesteld de
structuur van de welstandszorg in Breda te verhelderen, met name voor de aanvragers van
vergunningen. Een gevaar van het splitsen over twee commissies is de versnippering van de
advisering, en daarmee het gevaar van inconsistentie en tegengestelde meningen. De huidige
commissie WAM heeft nadrukkelijk voor dit aspect aandacht gevraagd. Een krachtig beleid op
ruimtelijke kwaliteit vergt een hoge mate van consensus in de stad over de hoofdrichting van het
beleid. De spilfunctie in de advisering, in het bewaken van de consistentie en het regisseren van de
consensus, vormt een belangrijke taak voor het secretariaat van de commissie W&M. Hier wordt de
verantwoordelijkheid weggelegd voor het formuleren van de welstandscriteria door de gemeente.
-2-
