Gemeente Breda
Raadsvoorstel
Registratienr: 24587]
Dienst/afdeling: CAF
Daarnaast stelt de VNG voor om allereerst te voldoen aan de externe wet- en regelgeving omdat zij
verwacht dat daar de meeste afstemming- en invoeringsproblemen te verwachten zijn. De categorie
interne wet- en regelgeving zou volgens de VNG voorlopig nog geen onderwerp van toetsing moeten zijn,
maar door de accountant hooguit opgenomen moeten worden in zijn rapport van bevindingen. Zo gaat er
toch een belangrijke signaalwerking vanuit voor de jaarrekening van 2004 terwijl het geen onderdeel
uitmaakt van de oordeelsvorming door de accountant.
Bij brief van 8 september jl. heeft de verantwoordelijke Minister, Remkes van Binnenlandse zaken en
koninkrijksrelaties, al laten weten 'geen reden te zien om het besluit uit te stellen of gefaseerd in te
voeren'. Wel stelt hij voor om 2004 als een soort niet-vrijblijvend 'proefjaar' te beschouwen. Remkes
maakt niet duidelijk wat hij bedoeld met proefjaar of welke consequenties hij hieraan verbindt. In ieder
geval stelt hij dat een eventuele niet-goedkeurende verklaring in het eerste jaar van invoering van het
besluit (BAPG) niet primair als negatief ziet, maar in de eerste plaats als een stimulans voor de interne
organisatie van gemeenten. Over de betekenis van een niet-goedkeurende accountantsverklaring zal hij
de kamer informeren.
Een tussenstand op dit moment geeft aan dat:
accountants hun rol strikt oppakken;
waarschijnlijk geen enkele gemeente op korte termijn kan aantonen dat ze 100% financieel
rechtmatig handelt, voor een belangrijk deel omdat de interne regelgeving niet up-to-date is.
Dit zal dan zeker ook consequenties hebben voor de door de accountant af te geven
rechtmatigheidverklaring in combinatie met een grote verwarring in gemeenteland. Deze situatie zal
ontegenzeggelijk de publieke opinie bereiken.
Het Bredase Model: de rechtmatigheidparagraaf is normgevend
Breda probeert door middel van het opnemen van een rechtmatigheidparagraaf het initiatief om te komen
tot een rechtmatigheidverklaring nadrukkelijk naar zich toe te trekken. De rechtmatigheidparagraaf is in
die gedachte bedoeld als uitvoering- en verantwoordingsinstrument voor het college en als norm voor de
accountant. In deze paragraaf stelt de raad de kaders voor rechtmatigheid. Zij doet dit door het opnemen
van de criteria waaraan rechtmatigheid getoetst wordt en door aan te geven welke stappen gezet moeten
worden om te komen tot volledig rechtmatig handelen.
De werkwijze bestaat dus uit een rechtmatigheidparagraaf waarin de gemeenteraad de weg naar
rechtmatigheid uitstippelt en het college opdraagt deze weg af te leggen. Essentieel in dit model is dat de
raad in de rechtmatigheidparagraaf aangeeft wat volgens haar de norm is voor het komende jaar
waaraan de accountant moet toetsen en waarop hij zijn verklaring dus baseert. Hiermee vult de Bredase
gemeenteraad heel concreet het gat op dat de wetgever heeft achtergelaten. Immers het grootste
kritiekpunt op de rechtmatigheidverklaring is het feit dat niemand nu weet waarop de verklaring
gebaseerd moet worden. Het idee is gepubliceerd en is landelijk bekend geworden als het Bredase
Model.
Eigenlijk zou dit raadsvoorstel gezien kunnen worden als een eerste proeve van een dergelijke paragraaf
rechtmatigheid immers hierin wordt de lijn uitgezet voor het komende begrotingsjaar. Achteraf is
toetsbaar of deze voornemens gerealiseerd zijn en dat gebeurt in de gelijknamige paragraaf in de
jaarrekening.
Naar heel recent bekend is geworden kan de raad geen keuzes maken binnen het speelveld van het
wettelijk minimumkader i.e. de externe wet- en regelgeving en de interne regelgeving voor zover er direct
financiële consequenties aan verbonden zijn. Dit betekent dat de gemeenteraad wel keuzes kan maken
ten aanzien van de meer kwalitatieve niet-direct-financiële aspecten in de interne regelgeving. Hierbij is
bijvoorbeeld te denken aan: termijnen zoals genoemd in de subsidieverordening, een groot aantal
organisatorische bepalingen in de Organisatieverordening en de Verordening ex art. 212 GW.
-3-
